Námskrár

Stuðningsefni

Leita

Curriculum icon
Grunnskóli

Formáli

Almennur hluti

Greinasvið

Stuðningsefni

Kafli 19

Íslenska

Í þessum kafla er gerð grein fyrir menntagildi og megintilgangi íslensku. Tekið er mið af grunn­þáttunum sex sem fjallað er um í 2. kafla, áhersluþáttum í námi sem fjallað er um í 6. kafla og lykilhæfniLykilhæfniSamkvæmt aðalnámskrá grunnskóla byggist lykilhæfni á grunnþáttum menntunar og áhersluþáttum grunnskólalaga. Lykilhæfni snýr að nemandanum sjálfum, er ætlað að stuðla að alhliða þroska hans og tengist öllum námssviðum.LykilhæfniLykilhæfniSamkvæmt aðalnámskrá grunnskóla byggist lykilhæfni á grunnþáttum menntunar og áhersluþáttum grunnskólalaga. Lykilhæfni snýr að nemandanum sjálfum, er ætlað að stuðla að alhliða þroska hans og tengist öllum námssviðum.Samkvæmt aðalnámskráAðalnámskráNámskrá, gefin út af yfirvöldum menntamála, sem kveður á um markmið og fyrirkomulag skólastarfs á landsvísu. Aðalnámskrá útfærir nánar ákvæði laga um námsgreinar og námssvið, og segir til um áherslur og vægi. Aðalnámskrá er stjórntæki til að fylgja eftir ákvæðum laga um skólastarf og er ætlað að samræma nám og kennslu að því marki sem þörf er talin á. Aðalnámskrá er hin opinbera stefna, skólanámskrá byggir á aðalnámskrá og er löguð að stefnu hvers skóla, bekkjarnámskrá byggir á aðalnámskrá og skólanámskrá og gildir fyrir hvern bekk eða námshóp. grunnskóla byggist lykilhæfniLykilhæfniSamkvæmt aðalnámskrá grunnskóla byggist lykilhæfni á grunnþáttum menntunar og áhersluþáttum grunnskólalaga. Lykilhæfni snýr að nemandanum sjálfum, er ætlað að stuðla að alhliða þroska hans og tengist öllum námssviðum. á grunnþáttum menntunar og áhersluþáttum grunnskólalaga. LykilhæfniLykilhæfniSamkvæmt aðalnámskrá grunnskóla byggist lykilhæfni á grunnþáttum menntunar og áhersluþáttum grunnskólalaga. Lykilhæfni snýr að nemandanum sjálfum, er ætlað að stuðla að alhliða þroska hans og tengist öllum námssviðum. snýr að nemandanum sjálfum, er ætlað að stuðla að alhliða þroska hans og tengist öllum námssviðum. sem skilgreind er í kafla 9.4 og 18. Sett eru fram hæfniviðmiðHæfniviðmiðSú hæfni sem nemanda er ætlað að hafa náð tökum á við lok tiltekins námstímabils.HæfniviðmiðHæfniviðmiðSú hæfni sem nemanda er ætlað að hafa náð tökum á við lok tiltekins námstímabils.hæfniHæfniHugtakið hæfni felur í sér yfirsýn og getu til að hagnýta þekkingu og leikni. Hæfni sem stefnt er að í upphafi er skilgreind til að leggja grunn að heildstæðri almennri menntun. Hæfni er nemendamiðuð, hæfni er útfærð innan hvers námssviðs og námsgreinar. sem nemanda er ætlað að hafa náð tökum á við lok tiltekins námstímabils. við lok 4., 7. og 10. bekkjar. Á grundvelli hæfniviðmiða eru kennsluaðferðir, námsefni og matsaðferðir valdar og skal gera grein fyrir þeim í skólanámskráSkólanámskráNámskrá sem gefin er út í einstökum skólum og er nánari útfærsla á aðalnámskrá grunnskóla um markmið, inntak náms og námsmat, starfshætti og mat á árangri og gæðum skólastarfs. Skólanámskrá tekur mið af sérstöðu skóla.SkólanámskráSkólanámskráNámskrá sem gefin er út í einstökum skólum og er nánari útfærsla á aðalnámskrá grunnskóla um markmið, inntak náms og námsmat, starfshætti og mat á árangri og gæðum skólastarfs. Skólanámskrá tekur mið af sérstöðu skóla.Námskrá sem gefin er út í einstökum skólum og er nánari útfærsla á aðalnámskráAðalnámskráNámskrá, gefin út af yfirvöldum menntamála, sem kveður á um markmið og fyrirkomulag skólastarfs á landsvísu. Aðalnámskrá útfærir nánar ákvæði laga um námsgreinar og námssvið, og segir til um áherslur og vægi. Aðalnámskrá er stjórntæki til að fylgja eftir ákvæðum laga um skólastarf og er ætlað að samræma nám og kennslu að því marki sem þörf er talin á. Aðalnámskrá er hin opinbera stefna, skólanámskrá byggir á aðalnámskrá og er löguð að stefnu hvers skóla, bekkjarnámskrá byggir á aðalnámskrá og skólanámskrá og gildir fyrir hvern bekk eða námshóp. grunnskóla um markmið, inntak náms og námsmatNámsmatMat á árangri nemenda í námi sem skipulagt hefur verið með hliðsjón af aðalnámskrá út frá hæfniviðmiðum., starfshætti og mat á árangri og gæðum skólastarfs. SkólanámskráSkólanámskráNámskrá sem gefin er út í einstökum skólum og er nánari útfærsla á aðalnámskrá grunnskóla um markmið, inntak náms og námsmat, starfshætti og mat á árangri og gæðum skólastarfs. Skólanámskrá tekur mið af sérstöðu skóla. tekur mið af sérstöðu skóla. viðkomandi skóla. Í lok kaflans eru sett fram matsviðmiðMatsviðmiðMatsviðmið eru lýsing á hversu vel nemandi hefur skilgreinda hæfni á valdi sínu við lok námstímabils. Matsviðmið styðja við námsmat.MatsviðmiðMatsviðmiðMatsviðmið eru lýsing á hversu vel nemandi hefur skilgreinda hæfni á valdi sínu við lok námstímabils. Matsviðmið styðja við námsmat.MatsviðmiðMatsviðmiðMatsviðmið eru lýsing á hversu vel nemandi hefur skilgreinda hæfni á valdi sínu við lok námstímabils. Matsviðmið styðja við námsmat. eru lýsing á hversu vel nemandi hefur skilgreinda hæfniHæfniHugtakið hæfni felur í sér yfirsýn og getu til að hagnýta þekkingu og leikni. Hæfni sem stefnt er að í upphafi er skilgreind til að leggja grunn að heildstæðri almennri menntun. Hæfni er nemendamiðuð, hæfni er útfærð innan hvers námssviðs og námsgreinar. á valdi sínu við lok námstímabils. MatsviðmiðMatsviðmiðMatsviðmið eru lýsing á hversu vel nemandi hefur skilgreinda hæfni á valdi sínu við lok námstímabils. Matsviðmið styðja við námsmat. styðja við námsmatNámsmatMat á árangri nemenda í námi sem skipulagt hefur verið með hliðsjón af aðalnámskrá út frá hæfniviðmiðum.. við lok 4., 7. og 10. bekkjar. Matsviðmiðum við lok 4. og 7. bekkjar er ætlað að vera leiðbeinandi fyrir skóla og eru þau einungis sett fram til að styðja við námsmatNámsmatMat á árangri nemenda í námi sem skipulagt hefur verið með hliðsjón af aðalnámskrá út frá hæfniviðmiðum.NámsmatNámsmatMat á árangri nemenda í námi sem skipulagt hefur verið með hliðsjón af aðalnámskrá út frá hæfniviðmiðum.Mat á árangri nemenda í námi sem skipulagt hefur verið með hliðsjón af aðalnámskráAðalnámskráNámskrá, gefin út af yfirvöldum menntamála, sem kveður á um markmið og fyrirkomulag skólastarfs á landsvísu. Aðalnámskrá útfærir nánar ákvæði laga um námsgreinar og námssvið, og segir til um áherslur og vægi. Aðalnámskrá er stjórntæki til að fylgja eftir ákvæðum laga um skólastarf og er ætlað að samræma nám og kennslu að því marki sem þörf er talin á. Aðalnámskrá er hin opinbera stefna, skólanámskrá byggir á aðalnámskrá og er löguð að stefnu hvers skóla, bekkjarnámskrá byggir á aðalnámskrá og skólanámskrá og gildir fyrir hvern bekk eða námshóp. út frá hæfniviðmiðum. við lok yngsta stigs og miðstigs. Matsviðmið við lok 10. bekkjar er skólum skylt að nota við brautskráningu nemenda úr 10. bekk.

Kaflanum er skipt í þrennt, þ.e. íslensku, íslensku sem annað tungumál og íslenskt táknmál.

19.1

Menntagildi og megintilgangur íslensku

Megintilgangur náms og kennslu í íslensku er að nemendur fái tækifæri til að efla málnotkun, tjáningu og sköpun í töluðu og rituðu máli, nota málið og kynnast mætti þess og fjölbreytileika í daglegu lífi, leik og starfi. Með tungumálinu hugsar fólk, talar, miðlar og lærir, þróar sjálfsmynd sína, tjáir tilfinningar og hugsanir og skilur líðan og hugsun annarra. 

Skólinn er frá upphafi skólagöngu virkur þátttakandi í máluppeldi barns, ásamt heimili þess, og er það réttur hvers barns að öðlast hæfniHæfniHugtakið hæfni felur í sér yfirsýn og getu til að hagnýta þekkingu og leikni. Hæfni sem stefnt er að í upphafi er skilgreind til að leggja grunn að heildstæðri almennri menntun. Hæfni er nemendamiðuð, hæfni er útfærð innan hvers námssviðs og námsgreinar. í tungumáli. Traust kunnátta í móðurmáli er ein meginforsenda samskipta, miðlunar og menntunar. Lestur er mikilvægur þáttur í að afla sér þekkingar og tjáning í ræðu og riti er ein af nauðsynlegum forsendum þátttöku í samfélaginu. Þetta á einnig við um nemendur með fjölbreyttan tungumála- og menningarbakgrunn. 

Miklu skiptir að börn með fjölbreyttan tungumála- og menningarbakgrunn eigi þess kost að bæta íslensku við tungumálaforða sinn og læra íslensku svo vel að þau geti tekið fullan þátt í samfélaginu, notið menningar og átt þátt í því að móta hana. Sama gildir um þann sem er heyrnarskertur eða heyrnarlaus. Íslenskt táknmál er ekki síður en íslenska lykill að samfélaginu og virkri þátttöku í því. 

Við skipulagningu náms og kennslu í íslensku skal unnið með öll hæfniviðmiðHæfniviðmiðSú hæfni sem nemanda er ætlað að hafa náð tökum á við lok tiltekins námstímabils. á skólagöngu nemenda. HæfniHæfniHugtakið hæfni felur í sér yfirsýn og getu til að hagnýta þekkingu og leikni. Hæfni sem stefnt er að í upphafi er skilgreind til að leggja grunn að heildstæðri almennri menntun. Hæfni er nemendamiðuð, hæfni er útfærð innan hvers námssviðs og námsgreinar. felur í sér yfirsýn og getu til að hagnýta þekkingu og leikniLeikniLeikni er bæði vitsmunaleg og verkleg. Hún felur í sér að geta beitt aðferðum, verklagi og rökréttri hugsun. sem aflað hefur verið. Stuðla þarf að því að nemendur öðlist þá hæfniHæfniHugtakið hæfni felur í sér yfirsýn og getu til að hagnýta þekkingu og leikni. Hæfni sem stefnt er að í upphafi er skilgreind til að leggja grunn að heildstæðri almennri menntun. Hæfni er nemendamiðuð, hæfni er útfærð innan hvers námssviðs og námsgreinar. sem til er ætlast. 

Hæfniviðmiðum í íslensku sem og öðrum námsgreinum er skipt í nokkra flokka. Flokkarnir eru ekki einangraðir innan námsgreinar eða námssviðs heldur hlutar af samofinni heild þar sem hver flokkur getur haft gagn af hinum, innan og á milli námsgreina og námssviða, sem gefur tækifæri til heildstæðrar verkefnavinnu og samþættingar. 

Kennsla í íslensku þarf að miða að því að nemendur þrói með sér jákvætt viðhorf til íslensku og því sé viðhaldið, átti sig á og hafi trú á notagildi hennar og mikilvægi þess að viðhalda kunnáttu á málinu. 

Nemendur þurfa að fá tækifæri til þess að láta reyna á tungumál sitt við lausn viðfangsefna, tjá hugsun sína og skoðanir, kynnast einkennum tungumálsins, töfrum þess og mætti í skólasamfélagi sem er vettvangur umræðu, samskipta, lestrar og ritunar. 

Kenna þarf nemendum um málið og gildi þess, kenna og þjálfa lestur og ritun, þjálfa málnotkun í sem flestum myndum og beita gagnrýninni hugsun við lestur, ritun, í tali og hlustun og finna leiðir til að auka íslenskan orðaforða nemenda og auka áhuga þeirra á tungumálinu og fjölbreyttri notkun þess. 

Margþætt hlutverk náms í íslensku kallar á samstöðu og samstarf innan skóla um máluppeldi. Mikilvægt er að grunnskólar marki sér málstefnu á grundvelli aðalnámskrár, íslenskrar málstefnu og málstefnu um íslenskt táknmál samþykktum af Alþingi. 

19.2

Hæfniviðmið fyrir íslensku

HæfniviðmiðHæfniviðmiðSú hæfni sem nemanda er ætlað að hafa náð tökum á við lok tiltekins námstímabils. í íslensku eru sett fram í fimm flokkum, þ.e. talað mál, hlustun og áhorf, lestur, bókmenntir, ritun og mál og málnotkun. Þó að hæfniviðmiðin séu flokkuð á þennan hátt er mikilvægt að líta á þau sem samfellda heild. Þegar sjónum er beint sérstaklega að einu hæfniviðmiði þarf að hafa í huga að nám er samfellt ferli og skapandi athöfn, fremur en söfnun afmarkaðrar þekkingar og þjálfun í tiltekinni leikniLeikniLeikni er bæði vitsmunaleg og verkleg. Hún felur í sér að geta beitt aðferðum, verklagi og rökréttri hugsun.. 

Talað mál, hlustun og áhorf
Framsögn

Við lok 4. bekkjar getur nemandi:

beitt skýrum og áheyrilegum framburði,

Við lok 7. bekkjar getur nemandi:

flutt mál sitt skýrt og áheyrilega og gert sér grein fyrir undirstöðuatriðum góðrar framsagnar,

Við lok 10. bekkjar getur nemandi:

flutt mál sitt skýrt og áheyrilega með viðeigandi talhraða, tónfalli, áherslum og fasi,

Tjáning

Við lok 4. bekkjar getur nemandi:

sagt frá atburði eða fyrirbæri, tjáð sig frammi fyrir hópi og staðið fyrir máli sínu,

Við lok 7. bekkjar getur nemandi:

gert grein fyrir þekkingu sinni og reynslu og tjáð hugmyndir sínar og skoðanir frammi fyrir hópi,

Við lok 10. bekkjar getur nemandi:

miðlað þekkingu sinni og reynslu, tjáð hugmyndir sínar og skoðanir og fært rök fyrir þeim með fjölbreyttum leiðum,

Hlustun og áhorf

Við lok 4. bekkjar getur nemandi:

hlustað og horft af athygli á valið efni og greint frá upplifun sinni,

Við lok 7. bekkjar getur nemandi:

hlustað og horft af athygli á fjölbreytt efni, beitt þekkingu sinni og reynslu til að skilja það og greint frá aðalatriðum,

Við lok 10. bekkjar getur nemandi:

horft á, hlustað og tekið eftir upplýsingum í fjölbreyttu efni og greint og miðlað innihaldi þess á gagnrýninn hátt,

Nýting miðla

Við lok 4. bekkjar getur nemandi:

nýtt sér og endursagt efni á stafrænu formi.

Við lok 7. bekkjar getur nemandi:

nýtt sér myndefni og stafrænt efni á gagnrýninn hátt og greint frá aðalatriðum þess.

Við lok 10. bekkjar getur nemandi:

nýtt sér fjölbreytta hljóð- og myndmiðla til upplýsingar og afþreyingar og tekið afstöðu til þess sem þar er birt.

Lestur og lesskilningur
Lesfimi

Við lok 4. bekkjar getur nemandi:

beitt aðferðum við umskráningu hljóða og stafa svo lestur flæði vel og merking texta komist til skila,

Við lok 7. bekkjar getur nemandi:

lesið texta við hæfi á nákvæman og sjálfvirkan hátt og með tjáningu sem sýnir skilning á tilgangi og merkingu texta,

Við lok 10. bekkjar getur nemandi:

lesið fjölbreytta texta af öryggi, í góðu flæði og í viðeigandi hendingum og með tjáningu í samræmi við aðstæður hverju sinni,

Lestraraðferðir

Við lok 4. bekkjar getur nemandi:

þekkt og beitt einföldum aðferðum við lestur og tilgreint dæmi um ólíkan tilgang lestrar,

Við lok 7. bekkjar getur nemandi:

beitt lestraraðferðum sem hæfa tilgangi og viðfangsefni hverju sinni,

Við lok 10. bekkjar getur nemandi:

valið og beitt fjölbreyttum lestraraðferðum sem hæfa tilgangi og viðfangsefni hverju sinni,

Orðaforði

Við lok 4. bekkjar getur nemandi:

beitt góðum orðaforða við að skilja texta og notað einfaldar aðferðir til að ráða í merkingu ókunnra orða,

Við lok 7. bekkjar getur nemandi:

beitt fjölbreyttum orðaforða og fyrri þekkingu til að mynda samhengi og skilning í lestri og notað aðferðir til að ráða í merkingu ókunnra orða og orðasambanda,

Við lok 10. bekkjar getur nemandi:

beitt ríkulegum orðaforða, fyrri þekkingu og reynslu til að mynda samhengi og skilning í lestri og notað fjölbreyttar aðferðir til að efla orðaforða sinn,

Lesskilningur

Við lok 4. bekkjar getur nemandi:

skilið augljós efnisatriði valinna texta, greint og lagt mat á inntak þeirra og dregið einfaldar ályktanir,

Við lok 7. bekkjar getur nemandi:

skilið, fjallað um og dregið saman efni ólíkra texta, dregið ályktanir af efninu, greint og lagt mat á merkingu þeirra og tilgang á gagnrýninn hátt,

Við lok 10. bekkjar getur nemandi:

skilið og fjallað um fjölbreytta texta, greint þá og borið saman á margvíslegan hátt og lagt rökstutt og gagnrýnið mat á inntak þeirra og eiginleika,

Lestrarmenning

Við lok 4. bekkjar getur nemandi:

valið og lesið sér til ánægju fjölbreytt lesefni sem hæfir aldri.

Við lok 7. bekkjar getur nemandi:

valið og lesið sér til gagns og ánægju fjölbreytta texta og miðlað áhuga sínum og skoðunum til annarra.

Við lok 10. bekkjar getur nemandi:

valið og lesið sér til gagns og ánægju fjölbreytta texta, unnið með efni þeirra á fjölbreyttan hátt og miðlað til annarra.

Bókmenntir
Lestur og túlkun bókmennta

Við lok 4. bekkjar getur nemandi:

unnið með ævintýri, sögur og ljóð ætluð börnum,

Við lok 7. bekkjar getur nemandi:

lesið ýmsar bókmenntir og unnið með efni þeirra á fjölbreyttan hátt,

Við lok 10. bekkjar getur nemandi:

lesið, túlkað, metið og fjallað um fjölbreyttar íslenskar og erlendar bókmenntir,

Bókmenntagreining

Við lok 4. bekkjar getur nemandi:

beitt einföldum bókmenntahugtökum í umfjöllun um bókmenntir,

Við lok 7. bekkjar getur nemandi:

beitt nokkrum grunnhugtökum í bókmenntafræði við umfjöllun um fjölbreyttar bókmenntir,

Við lok 10. bekkjar getur nemandi:

beitt algengum hugtökum í bókmenntafræði við greiningu og umfjöllun um fjölbreyttar bókmenntir frá ýmsum tímum,

Bókmenntaarfurinn

Við lok 4. bekkjar getur nemandi:

lesið einfalda texta frá fyrri tímum og sett sig í spor persóna og lesenda í fortíðinni,

Við lok 7. bekkjar getur nemandi:

lesið einfalda texta frá fyrri tímum og áttað sig á því að þeir mótist af sögulegu samhengi,

Við lok 10. bekkjar getur nemandi:

lesið og skilið texta frá fyrri tímum, áttað sig á því að þeir mótist af sögulegu samhengi og borið saman við eigin samtíð,

Ljóð

Við lok 4. bekkjar getur nemandi:

áttað sig á grunneinkennum ljóða og unnið með innihald þeirra.

Við lok 7. bekkjar getur nemandi:

notað einföld bókmenntahugtök í umræðu og vinnu með innihald og einkenni ljóða frá ólíkum tímum.

Við lok 10. bekkjar getur nemandi:

notað algeng bókmenntahugtök í umfjöllun um bundið mál og óbundið og lesið og túlkað fjölbreytt ljóð frá ýmsum tímum.

Ritun
Skrift og frágangur

Við lok 4. bekkjar getur nemandi:

dregið rétt til stafs, skrifað skýrt og læsilega og á lyklaborð,

Við lok 7. bekkjar getur nemandi:

miðlað texta í gegnum sjálfvirka og læsilega skrift og fyrirhafnarlausan innslátt á lyklaborð og gengið frá texta samkvæmt fyrirmælum,

Við lok 10. bekkjar getur nemandi:

haft vald á ólíkum leiðum til að miðla rituðu máli og getur valið þá leið sem hentar tilgangi og lesendum,

Uppbygging texta

Við lok 4. bekkjar getur nemandi:

búið til setningar og málsgreinar og notað til þess algengar samtengingar,

Við lok 7. bekkjar getur nemandi:

skrifað texta þar sem málsgreinar eru fjölbreyttar og texta er skipt upp í efnisgreinar,

Við lok 10. bekkjar getur nemandi:

skrifað texta þar sem efnisatriðum er skipað í röklegt samhengi, góður þráður er á milli efnisgreina og kaflaskipting er skýr,

Textategundir og málnotkun

Við lok 4. bekkjar getur nemandi:

skrifað ólíkar textategundir og skilur að hverjum texta er ætlað ákveðið hlutverk,

Við lok 7. bekkjar getur nemandi:

skipulagt og orðað texta á þann hátt sem hæfir tilefni, viðtakendum og birtingarformi,

Við lok 10. bekkjar getur nemandi:

beitt ríkulegu tungutaki, fjölbreyttum orðaforða og málsniði í texta eftir því hver tilgangur skrifanna er, fyrir hvaða viðtakendur er skrifað og hvaða birtingarform er valið,

Tjáning í texta

Við lok 4. bekkjar getur nemandi:

sett fram eigin hugmynd í texta, metið og lagfært með eða án hjálpargagna,

Við lok 7. bekkjar getur nemandi:

tjáð hugmyndir sínar, reynslu og sköpun í texta, metið, mótað og endurskrifað með hliðsjón af hjálpargögnum,

Við lok 10. bekkjar getur nemandi:

samið fjölbreyttan texta til að tjá hug¬myndir, skoðanir, reynslu og sköpunarkraft, metið og endurbætt með hliðsjón af gagnrýni og hjálpargögnum,

Stafsetning og greinarmerkjasetning

Við lok 4. bekkjar getur nemandi:

beitt einföldum stafsetningarreglum og einföldum reglum við greinarmerkjasetningu.

Við lok 7. bekkjar getur nemandi:

beitt algengum atriðum stafsetningar og greinarmerkjasetningar og notað tiltæk hjálpargögn við hæfi.

Við lok 10. bekkjar getur nemandi:

beitt helstu atriðum stafsetningar og greinarmerkjasetningar og notað til þess reglur um réttritun og önnur hjálpartæki.

Mál og málnotkun
Einkenni málsins

Við lok 4. bekkjar getur nemandi:

þekkt og rætt ýmis einkenni málsins,

Við lok 7. bekkjar getur nemandi:

beitt málfræðiþekkingu sinni í umræðu um ýmis einkenni málsins og málnotkun sína,

Við lok 10. bekkjar getur nemandi:

beitt málfræðiþekkingu sinni í umræðu um tungumálið, þróun og einkenni þess og nýtt hana í eigin málnotkun,

Fjölbreytt málnotkun

Við lok 4. bekkjar getur nemandi:

beitt töluðu máli og rituðu af nokkru öryggi og með orðaforða og málskilningi sem hæfir aldri,

Við lok 7. bekkjar getur nemandi:

notað góðan orðaforða í ræðu og riti og nýtt sér fjölbreytt málsnið við orðmyndun, tal og ritun,

Við lok 10. bekkjar getur nemandi:

áttað sig á fjölbreyttum tilbrigðum í orðaforða og málnotkun og beitt mismunandi málsniði eftir efni og tilefni í ræðu og riti,

Sköpunarkraftur

Við lok 4. bekkjar getur nemandi:

áttað sig á sköpunarmætti tungumálsins svo sem með því að ríma og fara í orðaleiki,

Við lok 7. bekkjar getur nemandi:

nýtt orðaforða sinn til að skapa ný orð og orðasambönd og notað þau í texta,

Við lok 10. bekkjar getur nemandi:

áttað sig á og beitt sköpunarmætti tungumálsins og nýtt það m.a. við ritun, tal, nýyrðasmíð, í orðaleikjum og skáldskap,

Orðflokkar

Við lok 4. bekkjar getur nemandi:

áttað sig á mismunandi hlutverki nafnorða, lýsingarorða og sagnorða,

Við lok 7. bekkjar getur nemandi:

áttað sig á hvernig orðaforðinn skiptist í sagnorð, fallorð og óbeygjanleg orð og greint hlutverk og helstu einkenni þeirra,

Við lok 10. bekkjar getur nemandi:

áttað sig á beygingarlegum og merkingarlegum einkennum orðflokka og gert sér grein fyrir hlutverki þeirra í eigin texta og annarra,

Orðtök og málshættir

Við lok 4. bekkjar getur nemandi:

leikið sér með margræðni tungumálsins svo sem í gegnum orðtök, einfalda málshætti og föst orðasambönd,

Við lok 7. bekkjar getur nemandi:

notað algeng orðtök og málshætti í töluðu máli og rituðu og greint notagildi þeirra í texta,

Við lok 10. bekkjar getur nemandi:

beitt fleygum orðum, algengum orðtökum, málsháttum og föstum orðasamböndum í máli sínu,

Gögn og hjálpartæki

Við lok 4. bekkjar getur nemandi:

raðað í stafrófsröð og gert sér grein fyrir notagildi þess við leit og skipulag.

Við lok 7. bekkjar getur nemandi:

nýtt sér kunnáttu og færni til að fletta upp orðum í orðabókum og öðrum gagnabrunnum um tungumál.

Við lok 10. bekkjar getur nemandi:

nýtt fjölbreytt hjálpartæki til að afla sér upplýsinga um tungumálið og styðja við notkun þess.

19.3

Matsviðmið fyrir íslensku

MatsviðmiðMatsviðmiðMatsviðmið eru lýsing á hversu vel nemandi hefur skilgreinda hæfni á valdi sínu við lok námstímabils. Matsviðmið styðja við námsmat.MatsviðmiðMatsviðmiðMatsviðmið eru lýsing á hversu vel nemandi hefur skilgreinda hæfni á valdi sínu við lok námstímabils. Matsviðmið styðja við námsmat.MatsviðmiðMatsviðmiðMatsviðmið eru lýsing á hversu vel nemandi hefur skilgreinda hæfni á valdi sínu við lok námstímabils. Matsviðmið styðja við námsmat. eru lýsing á hversu vel nemandi hefur skilgreinda hæfniHæfniHugtakið hæfni felur í sér yfirsýn og getu til að hagnýta þekkingu og leikni. Hæfni sem stefnt er að í upphafi er skilgreind til að leggja grunn að heildstæðri almennri menntun. Hæfni er nemendamiðuð, hæfni er útfærð innan hvers námssviðs og námsgreinar. á valdi sínu við lok námstímabils. MatsviðmiðMatsviðmiðMatsviðmið eru lýsing á hversu vel nemandi hefur skilgreinda hæfni á valdi sínu við lok námstímabils. Matsviðmið styðja við námsmat. styðja við námsmatNámsmatMat á árangri nemenda í námi sem skipulagt hefur verið með hliðsjón af aðalnámskrá út frá hæfniviðmiðum.. eru sett fram fyrir allar námsgreinar og námssvið við lok 4., 7. og 10. bekkjar og eru þau lýsing á hversu vel nemandi hefur skilgreinda hæfniHæfniHugtakið hæfni felur í sér yfirsýn og getu til að hagnýta þekkingu og leikni. Hæfni sem stefnt er að í upphafi er skilgreind til að leggja grunn að heildstæðri almennri menntun. Hæfni er nemendamiðuð, hæfni er útfærð innan hvers námssviðs og námsgreinar.HæfniHæfniHugtakið hæfni felur í sér yfirsýn og getu til að hagnýta þekkingu og leikni. Hæfni sem stefnt er að í upphafi er skilgreind til að leggja grunn að heildstæðri almennri menntun. Hæfni er nemendamiðuð, hæfni er útfærð innan hvers námssviðs og námsgreinar.Hugtakið hæfniHæfniHugtakið hæfni felur í sér yfirsýn og getu til að hagnýta þekkingu og leikni. Hæfni sem stefnt er að í upphafi er skilgreind til að leggja grunn að heildstæðri almennri menntun. Hæfni er nemendamiðuð, hæfni er útfærð innan hvers námssviðs og námsgreinar. felur í sér yfirsýn og getu til að hagnýta þekkingu og leikniLeikniLeikni er bæði vitsmunaleg og verkleg. Hún felur í sér að geta beitt aðferðum, verklagi og rökréttri hugsun.. HæfniHæfniHugtakið hæfni felur í sér yfirsýn og getu til að hagnýta þekkingu og leikni. Hæfni sem stefnt er að í upphafi er skilgreind til að leggja grunn að heildstæðri almennri menntun. Hæfni er nemendamiðuð, hæfni er útfærð innan hvers námssviðs og námsgreinar. sem stefnt er að í upphafi er skilgreind til að leggja grunn að heildstæðri almennri menntun. HæfniHæfniHugtakið hæfni felur í sér yfirsýn og getu til að hagnýta þekkingu og leikni. Hæfni sem stefnt er að í upphafi er skilgreind til að leggja grunn að heildstæðri almennri menntun. Hæfni er nemendamiðuð, hæfni er útfærð innan hvers námssviðs og námsgreinar. er nemendamiðuð, hæfniHæfniHugtakið hæfni felur í sér yfirsýn og getu til að hagnýta þekkingu og leikni. Hæfni sem stefnt er að í upphafi er skilgreind til að leggja grunn að heildstæðri almennri menntun. Hæfni er nemendamiðuð, hæfni er útfærð innan hvers námssviðs og námsgreinar. er útfærð innan hvers námssviðs og námsgreinar. á valdi sínu. Skólum ber að setja matsviðmið fyrir námsgreinar og námssvið annarra árganga og gera grein fyrir þeim í skólanámskráSkólanámskráNámskrá sem gefin er út í einstökum skólum og er nánari útfærsla á aðalnámskrá grunnskóla um markmið, inntak náms og námsmat, starfshætti og mat á árangri og gæðum skólastarfs. Skólanámskrá tekur mið af sérstöðu skóla.SkólanámskráSkólanámskráNámskrá sem gefin er út í einstökum skólum og er nánari útfærsla á aðalnámskrá grunnskóla um markmið, inntak náms og námsmat, starfshætti og mat á árangri og gæðum skólastarfs. Skólanámskrá tekur mið af sérstöðu skóla.Námskrá sem gefin er út í einstökum skólum og er nánari útfærsla á aðalnámskráAðalnámskráNámskrá, gefin út af yfirvöldum menntamála, sem kveður á um markmið og fyrirkomulag skólastarfs á landsvísu. Aðalnámskrá útfærir nánar ákvæði laga um námsgreinar og námssvið, og segir til um áherslur og vægi. Aðalnámskrá er stjórntæki til að fylgja eftir ákvæðum laga um skólastarf og er ætlað að samræma nám og kennslu að því marki sem þörf er talin á. Aðalnámskrá er hin opinbera stefna, skólanámskrá byggir á aðalnámskrá og er löguð að stefnu hvers skóla, bekkjarnámskrá byggir á aðalnámskrá og skólanámskrá og gildir fyrir hvern bekk eða námshóp. grunnskóla um markmið, inntak náms og námsmatNámsmatMat á árangri nemenda í námi sem skipulagt hefur verið með hliðsjón af aðalnámskrá út frá hæfniviðmiðum., starfshætti og mat á árangri og gæðum skólastarfs. SkólanámskráSkólanámskráNámskrá sem gefin er út í einstökum skólum og er nánari útfærsla á aðalnámskrá grunnskóla um markmið, inntak náms og námsmat, starfshætti og mat á árangri og gæðum skólastarfs. Skólanámskrá tekur mið af sérstöðu skóla. tekur mið af sérstöðu skóla..

MatsviðmiðMatsviðmiðMatsviðmið eru lýsing á hversu vel nemandi hefur skilgreinda hæfni á valdi sínu við lok námstímabils. Matsviðmið styðja við námsmat.MatsviðmiðMatsviðmiðMatsviðmið eru lýsing á hversu vel nemandi hefur skilgreinda hæfni á valdi sínu við lok námstímabils. Matsviðmið styðja við námsmat.MatsviðmiðMatsviðmiðMatsviðmið eru lýsing á hversu vel nemandi hefur skilgreinda hæfni á valdi sínu við lok námstímabils. Matsviðmið styðja við námsmat. eru lýsing á hversu vel nemandi hefur skilgreinda hæfniHæfniHugtakið hæfni felur í sér yfirsýn og getu til að hagnýta þekkingu og leikni. Hæfni sem stefnt er að í upphafi er skilgreind til að leggja grunn að heildstæðri almennri menntun. Hæfni er nemendamiðuð, hæfni er útfærð innan hvers námssviðs og námsgreinar. á valdi sínu við lok námstímabils. MatsviðmiðMatsviðmiðMatsviðmið eru lýsing á hversu vel nemandi hefur skilgreinda hæfni á valdi sínu við lok námstímabils. Matsviðmið styðja við námsmat. styðja við námsmatNámsmatMat á árangri nemenda í námi sem skipulagt hefur verið með hliðsjón af aðalnámskrá út frá hæfniviðmiðum.. eru birt á A–D matskvarða. A lýsir framúrskarandi hæfniHæfniHugtakið hæfni felur í sér yfirsýn og getu til að hagnýta þekkingu og leikni. Hæfni sem stefnt er að í upphafi er skilgreind til að leggja grunn að heildstæðri almennri menntun. Hæfni er nemendamiðuð, hæfni er útfærð innan hvers námssviðs og námsgreinar.HæfniHæfniHugtakið hæfni felur í sér yfirsýn og getu til að hagnýta þekkingu og leikni. Hæfni sem stefnt er að í upphafi er skilgreind til að leggja grunn að heildstæðri almennri menntun. Hæfni er nemendamiðuð, hæfni er útfærð innan hvers námssviðs og námsgreinar.Hugtakið hæfniHæfniHugtakið hæfni felur í sér yfirsýn og getu til að hagnýta þekkingu og leikni. Hæfni sem stefnt er að í upphafi er skilgreind til að leggja grunn að heildstæðri almennri menntun. Hæfni er nemendamiðuð, hæfni er útfærð innan hvers námssviðs og námsgreinar. felur í sér yfirsýn og getu til að hagnýta þekkingu og leikniLeikniLeikni er bæði vitsmunaleg og verkleg. Hún felur í sér að geta beitt aðferðum, verklagi og rökréttri hugsun.. HæfniHæfniHugtakið hæfni felur í sér yfirsýn og getu til að hagnýta þekkingu og leikni. Hæfni sem stefnt er að í upphafi er skilgreind til að leggja grunn að heildstæðri almennri menntun. Hæfni er nemendamiðuð, hæfni er útfærð innan hvers námssviðs og námsgreinar. sem stefnt er að í upphafi er skilgreind til að leggja grunn að heildstæðri almennri menntun. HæfniHæfniHugtakið hæfni felur í sér yfirsýn og getu til að hagnýta þekkingu og leikni. Hæfni sem stefnt er að í upphafi er skilgreind til að leggja grunn að heildstæðri almennri menntun. Hæfni er nemendamiðuð, hæfni er útfærð innan hvers námssviðs og námsgreinar. er nemendamiðuð, hæfniHæfniHugtakið hæfni felur í sér yfirsýn og getu til að hagnýta þekkingu og leikni. Hæfni sem stefnt er að í upphafi er skilgreind til að leggja grunn að heildstæðri almennri menntun. Hæfni er nemendamiðuð, hæfni er útfærð innan hvers námssviðs og námsgreinar. er útfærð innan hvers námssviðs og námsgreinar., B lýsir góðri hæfni, C sæmilegri hæfni og D hæfni sem nær ekki viðmiðum sem lýst er í C. Gera má ráð fyrir að þorri nemenda nái þeirri hæfni sem tilgreind er í B, hæfni náð, þar sem þau eru byggð á hæfniviðmiðum árgangsins.

A fá þeir sem sýna framúrskarandi hæfniHæfniHugtakið hæfni felur í sér yfirsýn og getu til að hagnýta þekkingu og leikni. Hæfni sem stefnt er að í upphafi er skilgreind til að leggja grunn að heildstæðri almennri menntun. Hæfni er nemendamiðuð, hæfni er útfærð innan hvers námssviðs og námsgreinar.HæfniHæfniHugtakið hæfni felur í sér yfirsýn og getu til að hagnýta þekkingu og leikni. Hæfni sem stefnt er að í upphafi er skilgreind til að leggja grunn að heildstæðri almennri menntun. Hæfni er nemendamiðuð, hæfni er útfærð innan hvers námssviðs og námsgreinar.Hugtakið hæfniHæfniHugtakið hæfni felur í sér yfirsýn og getu til að hagnýta þekkingu og leikni. Hæfni sem stefnt er að í upphafi er skilgreind til að leggja grunn að heildstæðri almennri menntun. Hæfni er nemendamiðuð, hæfni er útfærð innan hvers námssviðs og námsgreinar. felur í sér yfirsýn og getu til að hagnýta þekkingu og leikniLeikniLeikni er bæði vitsmunaleg og verkleg. Hún felur í sér að geta beitt aðferðum, verklagi og rökréttri hugsun.. HæfniHæfniHugtakið hæfni felur í sér yfirsýn og getu til að hagnýta þekkingu og leikni. Hæfni sem stefnt er að í upphafi er skilgreind til að leggja grunn að heildstæðri almennri menntun. Hæfni er nemendamiðuð, hæfni er útfærð innan hvers námssviðs og námsgreinar. sem stefnt er að í upphafi er skilgreind til að leggja grunn að heildstæðri almennri menntun. HæfniHæfniHugtakið hæfni felur í sér yfirsýn og getu til að hagnýta þekkingu og leikni. Hæfni sem stefnt er að í upphafi er skilgreind til að leggja grunn að heildstæðri almennri menntun. Hæfni er nemendamiðuð, hæfni er útfærð innan hvers námssviðs og námsgreinar. er nemendamiðuð, hæfniHæfniHugtakið hæfni felur í sér yfirsýn og getu til að hagnýta þekkingu og leikni. Hæfni sem stefnt er að í upphafi er skilgreind til að leggja grunn að heildstæðri almennri menntun. Hæfni er nemendamiðuð, hæfni er útfærð innan hvers námssviðs og námsgreinar. er útfærð innan hvers námssviðs og námsgreinar. og C þeir sem ekki standast fyllilega þær kröfur sem gerðar eru í B viðmiðum. Ekki eru sett viðmið fyrir D en sá vitnisburður er notaður þegar nemandi uppfyllir ekki kröfur sem gerðar eru í C viðmiðum. Skóli gerir þá sérstaka grein fyrir hæfni viðkomandi nemanda.

A–D matskvarða og matsviðmiðMatsviðmiðMatsviðmið eru lýsing á hversu vel nemandi hefur skilgreinda hæfni á valdi sínu við lok námstímabils. Matsviðmið styðja við námsmat.MatsviðmiðMatsviðmiðMatsviðmið eru lýsing á hversu vel nemandi hefur skilgreinda hæfni á valdi sínu við lok námstímabils. Matsviðmið styðja við námsmat.MatsviðmiðMatsviðmiðMatsviðmið eru lýsing á hversu vel nemandi hefur skilgreinda hæfni á valdi sínu við lok námstímabils. Matsviðmið styðja við námsmat. eru lýsing á hversu vel nemandi hefur skilgreinda hæfniHæfniHugtakið hæfni felur í sér yfirsýn og getu til að hagnýta þekkingu og leikni. Hæfni sem stefnt er að í upphafi er skilgreind til að leggja grunn að heildstæðri almennri menntun. Hæfni er nemendamiðuð, hæfni er útfærð innan hvers námssviðs og námsgreinar. á valdi sínu við lok námstímabils. MatsviðmiðMatsviðmiðMatsviðmið eru lýsing á hversu vel nemandi hefur skilgreinda hæfni á valdi sínu við lok námstímabils. Matsviðmið styðja við námsmat. styðja við námsmatNámsmatMat á árangri nemenda í námi sem skipulagt hefur verið með hliðsjón af aðalnámskrá út frá hæfniviðmiðum.. er skólum skylt að nota við brautskráningu nemenda úr 10. bekk.

A–D matskvarða og matsviðmiðum við lok 4. og 7. bekkjar er ætlað að vera leiðbeinandi fyrir skóla og eru einungis sett fram til að styðja við námsmatNámsmatMat á árangri nemenda í námi sem skipulagt hefur verið með hliðsjón af aðalnámskrá út frá hæfniviðmiðum.NámsmatNámsmatMat á árangri nemenda í námi sem skipulagt hefur verið með hliðsjón af aðalnámskrá út frá hæfniviðmiðum.Mat á árangri nemenda í námi sem skipulagt hefur verið með hliðsjón af aðalnámskráAðalnámskráNámskrá, gefin út af yfirvöldum menntamála, sem kveður á um markmið og fyrirkomulag skólastarfs á landsvísu. Aðalnámskrá útfærir nánar ákvæði laga um námsgreinar og námssvið, og segir til um áherslur og vægi. Aðalnámskrá er stjórntæki til að fylgja eftir ákvæðum laga um skólastarf og er ætlað að samræma nám og kennslu að því marki sem þörf er talin á. Aðalnámskrá er hin opinbera stefna, skólanámskrá byggir á aðalnámskrá og er löguð að stefnu hvers skóla, bekkjarnámskrá byggir á aðalnámskrá og skólanámskrá og gildir fyrir hvern bekk eða námshóp. út frá hæfniviðmiðum. við lok yngsta stigs og miðstigs.

MatsviðmiðMatsviðmiðMatsviðmið eru lýsing á hversu vel nemandi hefur skilgreinda hæfni á valdi sínu við lok námstímabils. Matsviðmið styðja við námsmat.MatsviðmiðMatsviðmiðMatsviðmið eru lýsing á hversu vel nemandi hefur skilgreinda hæfni á valdi sínu við lok námstímabils. Matsviðmið styðja við námsmat.MatsviðmiðMatsviðmiðMatsviðmið eru lýsing á hversu vel nemandi hefur skilgreinda hæfni á valdi sínu við lok námstímabils. Matsviðmið styðja við námsmat. eru lýsing á hversu vel nemandi hefur skilgreinda hæfniHæfniHugtakið hæfni felur í sér yfirsýn og getu til að hagnýta þekkingu og leikni. Hæfni sem stefnt er að í upphafi er skilgreind til að leggja grunn að heildstæðri almennri menntun. Hæfni er nemendamiðuð, hæfni er útfærð innan hvers námssviðs og námsgreinar. á valdi sínu við lok námstímabils. MatsviðmiðMatsviðmiðMatsviðmið eru lýsing á hversu vel nemandi hefur skilgreinda hæfni á valdi sínu við lok námstímabils. Matsviðmið styðja við námsmat. styðja við námsmatNámsmatMat á árangri nemenda í námi sem skipulagt hefur verið með hliðsjón af aðalnámskrá út frá hæfniviðmiðum.. hvers námstímabils skulu byggð á hæfniviðmiðum og þeim námsmarkmiðum sem unnið hefur verið að. Mestu skiptir að meta í lok námstímabils það sem til var ætlast samkvæmt mats­viðmiðunum.

Matsniðurstöður þurfa að byggja á traustum matsgögnum og fjölbreyttum námsmatsaðferðum til þess að nemendur, foreldrar og skóli fái sem gleggstar upplýsingar um stöðu þeirra.

10. bekkur
A

Nemandi getur flutt mál sitt mjög skýrt og áheyrilega með viðeigandi talhraða, tónfalli og fasi og tjáð hugmyndir sínar og skoðanir með fjölbreyttum leiðum. Hlustað á talað mál og nýtt sér á sjálfstæðan hátt fjölbreytta hljóð- og myndmiðla til upplýsingar og afþreyingar, tekið gagnrýna afstöðu til þess sem þar er birt og miðlað innihaldi þess af öryggi. Lesið margvíslega texta af miklu öryggi og í mjög góðu flæði með aðferðum sem hæfa tilefni og aðstæðum. Lagt gott mat á og glöggvað sig mjög vel á tengslum efnisatriða og beitt ríkulegum orðaforða, þekkingu og reynslu af sjálfstæði til að mynda samhengi. Lesið, túlkað, metið og fjallað af öryggi um fjölbreyttar bókmenntir og beitt hugtökum í bókmenntafræði í greinandi umfjöllun um þær. Lesið af öryggi og góðum skilningi texta frá fyrri tímum, áttað sig á sögulegu samhengi þeirra og borið saman við eigin samtíð á sjálfstæðan hátt. Lesið og fjallað um fjölbreytt ljóð frá ýmsum tímum á gagnrýninn hátt. Beitt af öryggi góðum vinnubrögðum við ritun og hefur gott vald á margvíslegum ólíkum leiðum til að miðla rituðu máli. Skipað efnisatriðum í mjög gott samhengi og mótað málsgreinar og efnisgreinar á mjög skýran hátt og valið af sjálfstæði textategund sem hæfir viðkomandi verki, m.a. í skapandi ritun. Beitt stafsetningu og greinarmerkjasetningu af öryggi. Beitt mjög vel og af öryggi þekkingu sinni á málfræði í umræðu um tungumálið, einkenni þess og margbreytileika og beitt því á fjölbreyttan og skapandi hátt í ræðu og riti. Áttað sig mjög vel á beygingarlegum og merkingarlegum einkennum orðflokka og gert sér góða grein fyrir hlutverki þeirra. Nýtt sér af sjálfstæði fjölbreytt hjálpartæki til að styðja við málnotkun sína.

B

Nemandi getur flutt mál sitt skýrt og áheyrilega með viðeigandi talhraða, tónfalli og fasi og tjáð hugmyndir sínar og skoðanir með fjölbreyttum leiðum. Hlustað á talað mál og nýtt sér fjölbreytta hljóð- og myndmiðla til upplýsingar og afþreyingar, tekið afstöðu til þess sem þar er birt og miðlað innihaldi þess. Lesið margvíslega texta af öryggi og í góðu flæði með aðferðum sem hæfa tilefni og aðstæðum. Lagt mat á og glöggvað sig á tengslum efnisatriða og beitt ríkulegum orðaforða, þekkingu og reynslu til að mynda samhengi. Lesið, túlkað, metið og fjallað um fjölbreyttar bókmenntir og beitt algengum hugtökum í bókmenntafræði í umfjöllun um þær. Lesið og skilið texta frá fyrri tímum, áttað sig á sögulegu samhengi þeirra og borið saman við eigin samtíð. Lesið og fjallað um fjölbreytt ljóð frá ýmsum tímum. Beitt skipulegum og góðum vinnubrögðum við ritun og hefur á valdi sínu ólíkar leiðir til að miðla rituðu máli. Skipað efnisatriðum í samhengi og mótað málsgreinar og efnisgreinar á skýran hátt og valið textategund og málsnið sem hæfir viðkomandi verki, m.a. í skapandi ritun. Beitt stafsetningu og greinarmerkjasetningu af nokkru öryggi. Beitt þekkingu sinni á málfræði í umræðu um tungumálið, einkenni þess og margbreytileika og beitt því á fjölbreyttan hátt í ræðu og riti. Áttað sig á beygingarlegum og merkingarlegum einkennum orðflokka og gert sér grein fyrir hlutverki þeirra. Nýtt sér fjölbreytt hjálpartæki til að styðja við málnotkun sína.

C

Nemandi getur flutt mál sitt nokkuð skýrt og áheyrilega með viðeigandi talhraða, tónfalli og fasi og tjáð hugmyndir sínar og skoðanir að einhverju leyti. Hlustað á talað mál og nýtt sér hljóð- og myndmiðla til upplýsingar og afþreyingar, greint frá skoðun sinni á því sem þar er birt og miðlað innihaldi þess sæmilega. Lesið margvíslega texta af nokkru öryggi og í sæmilegu flæði með aðferðum sem hæfa tilefni og aðstæðum. Að einhverju leyti lagt mat á og glöggvað sig á tengslum efnisatriða og beitt orðaforða, þekkingu og reynslu til að mynda samhengi. Lesið og fjallað um fjölbreyttar bókmenntir, túlkað þær og metið að einhverju leyti og beitt einföldum hugtökum í bókmenntafræði í umfjöllun um þær. Lesið og skilið með sæmilegu móti texta frá fyrri tímum, áttað sig að nokkru leyti á sögulegu samhengi þeirra og borið saman við eigin samtíð. Lesið ljóð og fjallað um þau. Beitt að vissu marki góðum vinnubrögðum við ritun og hefur sæmilegt vald á ólíkum leiðum til að miðla rituðu máli. Skipað efnisatriðum í sæmilegt samhengi og mótað málsgreinar og efnisgreinar á nokkuð skýran hátt og valið textategund sem hæfir viðkomandi verki, m.a. í skapandi ritun. Beitt stafsetningu og greinarmerkjasetningu að nokkru leyti. Beitt sæmilega þekkingu sinni á málfræði í umræðu um tungumálið, einkenni þess og margbreytileika og beitt því á nokkuð fjölbreyttan hátt í ræðu og riti. Áttað sig að nokkru leyti á beygingarlegum og merkingarlegum einkennum orðflokka og gert sér að einhverju leyti grein fyrir hlutverki þeirra. Nýtt sér hjálpartæki til að styðja við málnotkun sína.

7. bekkur
A

Nemandi getur lesið og flutt mál sitt mjög skýrt og áheyrilega, af öryggi gert grein fyrir þekkingu sinni, reynslu og skoðunum frammi fyrir hópi. Hlustað af athygli á lesið og talað mál, beitt þekkingu sinni og reynslu á sjálfstæðan hátt til að skilja það og endursegja. Nýtt sér myndefni og stafrænt efni á skapandi og gagnrýninn hátt. Lesið af öryggi texta við hæfi á nákvæman og sjálfvirkan hátt og valið við það ólíkar aðferðir við hæfi. Metið, túlkað og greint aðalatriði í lesnum texta mjög vel og beitt orðaforða og fyrri þekkingu af sjálfstæði til að mynda samhengi og skilning. Lesið af öryggi ýmsar bókmenntir, unnið sjálfstætt með efni þeirra og beitt grunnhugtökum bókmenntafræði við umfjöllun um þær. Lesið einfalda texta frá fyrri tímum og áttað sig á sögulegu samhengi þeirra. Lesið, unnið með og rætt ljóð frá ólíkum tímum, innihald þeirra og einkenni af öryggi. Valið og ritað af sjálfstæði ólíkar tegundir texta út frá tilefni þar sem vandlega er hugað að framsetningu og uppbyggingu. Beitt algengum reglum um stafsetningu og greinarmerkjasetningu af öryggi. Notað mjög góðan orðaforða og málfræðikunnáttu sína í gagnrýnni umræðu um málið og nýtt mjög vel í fjölbreyttri málnotkun í ræðu og riti. Greint af öryggi helstu einkenni og hlutverk nokkurra orðflokka og nýtt sér af sjálfstæði ýmsa gagnabrunna til stuðnings við málnotkun sína.

B

Nemandi getur lesið og flutt mál sitt skýrt og áheyrilega, gert grein fyrir þekkingu sinni, reynslu og skoðunum frammi fyrir hópi. Hlustað af athygli á lesið og talað mál, beitt reynslu sinni og þekkingu til að skilja það og endursegja. Nýtt sér myndefni og stafrænt efni á gagnrýninn hátt. Lesið texta við hæfi á nákvæman og sjálfvirkan hátt og beitt við það ólíkum aðferðum. Metið, túlkað og greint aðalatriði í lesnum texta og beitt orðaforða og fyrri þekkingu til að mynda samhengi og skilning. Lesið ýmsar bókmenntir, unnið með efni þeirra og beitt grunnhugtökum bókmenntafræði við umfjöllun um þær. Lesið einfalda texta frá fyrri tímum og áttað sig á sögulegu samhengi þeirra. Lesið, unnið með og rætt ljóð frá ólíkum tímum, innihald þeirra og einkenni. Valið og ritað ólíkar tegundir texta út frá tilefni þar sem hugað er að framsetningu og uppbyggingu. Beitt algengum reglum um stafsetningu og greinarmerkjasetningu. Notað góðan orðaforða og málfræðikunnáttu sína í umræðu um málið og nýtt í fjölbreyttri málnotkun í ræðu og riti. Greint helstu einkenni og hlutverk nokkurra orðflokka og nýtt sér ýmsa gagnabrunna til stuðnings við málnotkun sína.

C

Nemandi getur lesið og flutt mál sitt nokkuð skýrt og áheyrilega, gert sæmilega grein fyrir þekkingu sinni, reynslu og skoðunum frammi fyrir hópi. Hlustað á lesið og talað mál, skilið það að mestu og endursagt. Nýtt sér myndefni og stafrænt efni að einhverju leyti á gagnrýninn hátt. Lesið texta við hæfi á nokkuð nákvæman og sjálfvirkan hátt og beitt við það ólíkum aðferðum. Metið, túlkað og greint aðalatriði í lesnum texta að einhverju leyti og beitt orðaforða og fyrri þekkingu til að mynda sæmilegt samhengi og skilning. Lesið ýmsar bókmenntir, unnið sæmilega með efni þeirra og beitt nokkrum grunnhugtökum bókmenntafræði við umfjöllun um þær. Lesið með stuðningi einfalda texta frá fyrri tímum og áttað sig að einhverju leyti á sögulegu samhengi þeirra. Lesið, unnið með og rætt lítillega ljóð frá ólíkum tímum, innihald þeirra og einkenni. Valið og ritað með sæmilegum hætti ólíkar tegundir texta út frá tilefni þar sem að einhverju leyti er hugað að framsetningu og uppbyggingu. Beitt nokkrum reglum um stafsetningu og greinarmerkjasetningu. Notað sæmilega orðaforða og málfræðikunnáttu sína í umræðu um málið og nýtt að nokkru leyti í málnotkun í ræðu og riti. Greint nokkur einkenni og hlutverk helstu orðflokka og nýtt sér að einhverju leyti ýmsa gagnabrunna til stuðnings við málnotkun sína.

4. bekkur
A

Nemandi getur beitt mjög skýrum og áheyrilegum framburði, tjáð sig af öryggi frammi fyrir hópi og staðið fyrir máli sínu. Hlustað af athygli á lesið og talað mál og greint frá upplifun sinni. Nýtt sér efni á stafrænu formi af sjálfstæði og endursagt efni þess af öryggi. Beitt af sjálfstæði aðferðum við lestur svo hann verði lipur og skýr. Lesið fjölbreytta texta, fjallað um innihald þeirra og beitt orðaforða af öryggi við að skilja þá út frá samhengi. Þekkt mjög vel nokkur form bókmenntatexta og beitt af öryggi einföldum bókmenntahugtökum í vinnu með þá. Lesið með góðum skilningi einfalda texta frá fyrri tímum og sett sig í spor persóna og lesenda þeirra. Lesið ljóð og unnið sjálfstætt með grunneinkenni og innihald þeirra. Beitt grunnþáttum í uppbyggingu texta og einföldum stafsetningarreglum af nokkru öryggi í ritun. Skrifað mjög vel ólíkar textategundir og samið lipran texta frá eigin brjósti. Þekkt og rætt af öryggi ýmis einkenni tungumálsins, áttað sig mjög vel á sköpunarmætti þess og getur leikið sér með það og margræðni þess. Gert sér góða grein fyrir hlutverki nokkurra orðflokka og notagildi þess að raða í stafrófsröð.

B

Nemandi getur beitt skýrum og áheyrilegum framburði, tjáð sig frammi fyrir hópi og staðið fyrir máli sínu. Hlustað af athygli á lesið og talað mál og greint frá upplifun sinni. Nýtt sér og endursagt efni á stafrænu formi. Beitt aðferðum við lestur svo hann verði lipur og skýr. Lesið fjölbreytta, einfalda texta, fjallað um innihald þeirra og beitt orðaforða við að skilja þá út frá samhengi. Þekkt nokkur form bókmenntatexta og beitt einföldum bókmenntahugtökum í vinnu með þá. Lesið einfalda texta frá fyrri tímum og sett sig í spor persóna og lesenda þeirra. Lesið ljóð og unnið með grunneinkenni og innihald þeirra. Beitt grunnþáttum í uppbyggingu texta og einföldum stafsetningarreglum í ritun. Skrifað ólíkar textategundir eftir hlutverki texta og samið texta frá eigin brjósti. Þekkt og rætt ýmis einkenni tungumálsins, áttað sig á sköpunarmætti þess og getur leikið sér með það og margræðni þess. Gert sér grein fyrir hlutverki nokkurra orðflokka og notagildi þess að raða í stafrófsröð.

C

Nemandi getur beitt nokkuð áheyrilegum framburði, tjáð sig að nokkru marki frammi fyrir hópi og rætt um skoðanir sínar. Hlustað á lesið og talað mál og að einhverju leyti gert grein fyrir upplifun sinni. Nýtt sér efni á stafrænu formi undir leiðsögn og gert nokkra grein fyrir innihaldi þess. Beitt aðferðum við lestur svo hann verði nokkuð lipur og skýr. Lesið einfalda texta og náð merkingu þeirra og að einhverju leyti beitt orðaforða við að skilja þá út frá samhengi. Greint frá nokkrum formum bókmenntatexta og að einhverju leyti beitt einföldum bókmenntahugtökum í vinnu með þá. Með stuðningi lesið einfalda texta frá fyrri tímum og sett sig í spor persóna og lesenda þeirra. Lesið ljóð og unnið með einföld grunneinkenni og innihald þeirra. Beitt grunnþáttum í uppbyggingu texta og einföldum stafsetningarreglum að einhverju leyti í ritun. Skrifað sæmilega ólíkar textategundir eftir hlutverki texta og samið texta frá eigin brjósti. Kannast við ýmis einkenni tungumálsins, áttað sig að nokkru leyti á sköpunarmætti þess og getur leikið sér með það og margræðni þess. Gert sér sæmilega grein fyrir hlutverki nokkurra orðflokka og notagildi þess að raða í stafrófsröð.

19.4

Íslenska sem annað tungumál

Íslenska sem annað tungumál er ætluð nemendum sem eru að ná tökum á íslensku og eiga ekki íslensku að móðurmáli. Markmið með kennslunni eru að nemendur tileinki sér og læri íslensku þannig að þeir geti stundað alhliða nám í íslensku skólastarfi með jafnöldrum og tekið virkan þátt í samfélaginu. Gera má ráð fyrir að nemendur fylgi hæfniviðmiðum í íslensku sem öðru tungumáli í tvö til fjögur ár. Eftir það fylgja þeir aðalnámskráAðalnámskráNámskrá, gefin út af yfirvöldum menntamála, sem kveður á um markmið og fyrirkomulag skólastarfs á landsvísu. Aðalnámskrá útfærir nánar ákvæði laga um námsgreinar og námssvið, og segir til um áherslur og vægi. Aðalnámskrá er stjórntæki til að fylgja eftir ákvæðum laga um skólastarf og er ætlað að samræma nám og kennslu að því marki sem þörf er talin á. Aðalnámskrá er hin opinbera stefna, skólanámskrá byggir á aðalnámskrá og er löguð að stefnu hvers skóla, bekkjarnámskrá byggir á aðalnámskrá og skólanámskrá og gildir fyrir hvern bekk eða námshóp.AðalnámskráAðalnámskráNámskrá, gefin út af yfirvöldum menntamála, sem kveður á um markmið og fyrirkomulag skólastarfs á landsvísu. Aðalnámskrá útfærir nánar ákvæði laga um námsgreinar og námssvið, og segir til um áherslur og vægi. Aðalnámskrá er stjórntæki til að fylgja eftir ákvæðum laga um skólastarf og er ætlað að samræma nám og kennslu að því marki sem þörf er talin á. Aðalnámskrá er hin opinbera stefna, skólanámskrá byggir á aðalnámskrá og er löguð að stefnu hvers skóla, bekkjarnámskrá byggir á aðalnámskrá og skólanámskrá og gildir fyrir hvern bekk eða námshóp.Námskrá, gefin út af yfirvöldum menntamála, sem kveður á um markmið og fyrirkomulag skólastarfs á landsvísu. AðalnámskráAðalnámskráNámskrá, gefin út af yfirvöldum menntamála, sem kveður á um markmið og fyrirkomulag skólastarfs á landsvísu. Aðalnámskrá útfærir nánar ákvæði laga um námsgreinar og námssvið, og segir til um áherslur og vægi. Aðalnámskrá er stjórntæki til að fylgja eftir ákvæðum laga um skólastarf og er ætlað að samræma nám og kennslu að því marki sem þörf er talin á. Aðalnámskrá er hin opinbera stefna, skólanámskrá byggir á aðalnámskrá og er löguð að stefnu hvers skóla, bekkjarnámskrá byggir á aðalnámskrá og skólanámskrá og gildir fyrir hvern bekk eða námshóp. útfærir nánar ákvæði laga um námsgreinar og námssvið, og segir til um áherslur og vægi. AðalnámskráAðalnámskráNámskrá, gefin út af yfirvöldum menntamála, sem kveður á um markmið og fyrirkomulag skólastarfs á landsvísu. Aðalnámskrá útfærir nánar ákvæði laga um námsgreinar og námssvið, og segir til um áherslur og vægi. Aðalnámskrá er stjórntæki til að fylgja eftir ákvæðum laga um skólastarf og er ætlað að samræma nám og kennslu að því marki sem þörf er talin á. Aðalnámskrá er hin opinbera stefna, skólanámskrá byggir á aðalnámskrá og er löguð að stefnu hvers skóla, bekkjarnámskrá byggir á aðalnámskrá og skólanámskrá og gildir fyrir hvern bekk eða námshóp. er stjórntæki til að fylgja eftir ákvæðum laga um skólastarf og er ætlað að samræma nám og kennslu að því marki sem þörf er talin á. AðalnámskráAðalnámskráNámskrá, gefin út af yfirvöldum menntamála, sem kveður á um markmið og fyrirkomulag skólastarfs á landsvísu. Aðalnámskrá útfærir nánar ákvæði laga um námsgreinar og námssvið, og segir til um áherslur og vægi. Aðalnámskrá er stjórntæki til að fylgja eftir ákvæðum laga um skólastarf og er ætlað að samræma nám og kennslu að því marki sem þörf er talin á. Aðalnámskrá er hin opinbera stefna, skólanámskrá byggir á aðalnámskrá og er löguð að stefnu hvers skóla, bekkjarnámskrá byggir á aðalnámskrá og skólanámskrá og gildir fyrir hvern bekk eða námshóp. er hin opinbera stefna, skólanámskráSkólanámskráNámskrá sem gefin er út í einstökum skólum og er nánari útfærsla á aðalnámskrá grunnskóla um markmið, inntak náms og námsmat, starfshætti og mat á árangri og gæðum skólastarfs. Skólanámskrá tekur mið af sérstöðu skóla. byggir á aðalnámskráAðalnámskráNámskrá, gefin út af yfirvöldum menntamála, sem kveður á um markmið og fyrirkomulag skólastarfs á landsvísu. Aðalnámskrá útfærir nánar ákvæði laga um námsgreinar og námssvið, og segir til um áherslur og vægi. Aðalnámskrá er stjórntæki til að fylgja eftir ákvæðum laga um skólastarf og er ætlað að samræma nám og kennslu að því marki sem þörf er talin á. Aðalnámskrá er hin opinbera stefna, skólanámskrá byggir á aðalnámskrá og er löguð að stefnu hvers skóla, bekkjarnámskrá byggir á aðalnámskrá og skólanámskrá og gildir fyrir hvern bekk eða námshóp. og er löguð að stefnu hvers skóla, bekkjarnámskrá byggir á aðalnámskráAðalnámskráNámskrá, gefin út af yfirvöldum menntamála, sem kveður á um markmið og fyrirkomulag skólastarfs á landsvísu. Aðalnámskrá útfærir nánar ákvæði laga um námsgreinar og námssvið, og segir til um áherslur og vægi. Aðalnámskrá er stjórntæki til að fylgja eftir ákvæðum laga um skólastarf og er ætlað að samræma nám og kennslu að því marki sem þörf er talin á. Aðalnámskrá er hin opinbera stefna, skólanámskrá byggir á aðalnámskrá og er löguð að stefnu hvers skóla, bekkjarnámskrá byggir á aðalnámskrá og skólanámskrá og gildir fyrir hvern bekk eða námshóp. og skólanámskráSkólanámskráNámskrá sem gefin er út í einstökum skólum og er nánari útfærsla á aðalnámskrá grunnskóla um markmið, inntak náms og námsmat, starfshætti og mat á árangri og gæðum skólastarfs. Skólanámskrá tekur mið af sérstöðu skóla. og gildir fyrir hvern bekk eða námshóp. í íslensku samkvæmt aldurstengdum viðmiðum.

Ábyrgð á íslenskunáminu hvílir á skólastjórnendum, umsjónarkennurum, íslenskukennurum og kennurum allra námssviða sem þurfa að vinna saman til að námið verði markvisst. Eins er brýnt að allt starfsfólk sem kemur að námi eða frístundastarfi nemendanna sé upplýst um hæfniHæfniHugtakið hæfni felur í sér yfirsýn og getu til að hagnýta þekkingu og leikni. Hæfni sem stefnt er að í upphafi er skilgreind til að leggja grunn að heildstæðri almennri menntun. Hæfni er nemendamiðuð, hæfni er útfærð innan hvers námssviðs og námsgreinar.HæfniHæfniHugtakið hæfni felur í sér yfirsýn og getu til að hagnýta þekkingu og leikni. Hæfni sem stefnt er að í upphafi er skilgreind til að leggja grunn að heildstæðri almennri menntun. Hæfni er nemendamiðuð, hæfni er útfærð innan hvers námssviðs og námsgreinar.Hugtakið hæfniHæfniHugtakið hæfni felur í sér yfirsýn og getu til að hagnýta þekkingu og leikni. Hæfni sem stefnt er að í upphafi er skilgreind til að leggja grunn að heildstæðri almennri menntun. Hæfni er nemendamiðuð, hæfni er útfærð innan hvers námssviðs og námsgreinar. felur í sér yfirsýn og getu til að hagnýta þekkingu og leikniLeikniLeikni er bæði vitsmunaleg og verkleg. Hún felur í sér að geta beitt aðferðum, verklagi og rökréttri hugsun.. HæfniHæfniHugtakið hæfni felur í sér yfirsýn og getu til að hagnýta þekkingu og leikni. Hæfni sem stefnt er að í upphafi er skilgreind til að leggja grunn að heildstæðri almennri menntun. Hæfni er nemendamiðuð, hæfni er útfærð innan hvers námssviðs og námsgreinar. sem stefnt er að í upphafi er skilgreind til að leggja grunn að heildstæðri almennri menntun. HæfniHæfniHugtakið hæfni felur í sér yfirsýn og getu til að hagnýta þekkingu og leikni. Hæfni sem stefnt er að í upphafi er skilgreind til að leggja grunn að heildstæðri almennri menntun. Hæfni er nemendamiðuð, hæfni er útfærð innan hvers námssviðs og námsgreinar. er nemendamiðuð, hæfniHæfniHugtakið hæfni felur í sér yfirsýn og getu til að hagnýta þekkingu og leikni. Hæfni sem stefnt er að í upphafi er skilgreind til að leggja grunn að heildstæðri almennri menntun. Hæfni er nemendamiðuð, hæfni er útfærð innan hvers námssviðs og námsgreinar. er útfærð innan hvers námssviðs og námsgreinar. þeirra í íslensku og taki þátt í að styðja við námið. Foreldrar bera ábyrgð á að styðja við íslenskunám barna sinna og að rækta og þróa eigið móðurmál til að stuðla að virku fjöltyngi.

Hópur nemenda sem stundar nám í íslenskum skólum og lærir íslensku sem annað tungumál er fjölbreyttur. Ýmislegt getur haft áhrif á íslenskunámið sem nauðsynlegt er að taka mið af: Bakgrunnur hópsins er ólíkur, móðurmál eru mismunandi og reynsla af fyrri skólagöngu mismikil. Menningarbakgrunnur nemendanna er fjölbreyttur og hver einstaklingur hefur sinn sérstaka persónuleika, áhugasvið, þekkingu og námsgetu. Aðrir þættir sem geta skipt máli eru tilfinningaleg líðan, stuðningur heimilis, væntingar, áhugahvöt og hversu mikið nemandi leggur sig fram.

Kanna skal námslega stöðu nemenda meðal annars á sterkasta tungumáli hans. Námsáætlun nemandans byggir á því mati að höfðu samráði við foreldra. Nemendur sem hafa náð færni í móðurmáli og öðrum tungumálum skulu hvattir og þeim gefin tækifæri til að tengja málin við íslensku og byggja á hæfniHæfniHugtakið hæfni felur í sér yfirsýn og getu til að hagnýta þekkingu og leikni. Hæfni sem stefnt er að í upphafi er skilgreind til að leggja grunn að heildstæðri almennri menntun. Hæfni er nemendamiðuð, hæfni er útfærð innan hvers námssviðs og námsgreinar.HæfniHæfniHugtakið hæfni felur í sér yfirsýn og getu til að hagnýta þekkingu og leikni. Hæfni sem stefnt er að í upphafi er skilgreind til að leggja grunn að heildstæðri almennri menntun. Hæfni er nemendamiðuð, hæfni er útfærð innan hvers námssviðs og námsgreinar.Hugtakið hæfniHæfniHugtakið hæfni felur í sér yfirsýn og getu til að hagnýta þekkingu og leikni. Hæfni sem stefnt er að í upphafi er skilgreind til að leggja grunn að heildstæðri almennri menntun. Hæfni er nemendamiðuð, hæfni er útfærð innan hvers námssviðs og námsgreinar. felur í sér yfirsýn og getu til að hagnýta þekkingu og leikniLeikniLeikni er bæði vitsmunaleg og verkleg. Hún felur í sér að geta beitt aðferðum, verklagi og rökréttri hugsun.. HæfniHæfniHugtakið hæfni felur í sér yfirsýn og getu til að hagnýta þekkingu og leikni. Hæfni sem stefnt er að í upphafi er skilgreind til að leggja grunn að heildstæðri almennri menntun. Hæfni er nemendamiðuð, hæfni er útfærð innan hvers námssviðs og námsgreinar. sem stefnt er að í upphafi er skilgreind til að leggja grunn að heildstæðri almennri menntun. HæfniHæfniHugtakið hæfni felur í sér yfirsýn og getu til að hagnýta þekkingu og leikni. Hæfni sem stefnt er að í upphafi er skilgreind til að leggja grunn að heildstæðri almennri menntun. Hæfni er nemendamiðuð, hæfni er útfærð innan hvers námssviðs og námsgreinar. er nemendamiðuð, hæfniHæfniHugtakið hæfni felur í sér yfirsýn og getu til að hagnýta þekkingu og leikni. Hæfni sem stefnt er að í upphafi er skilgreind til að leggja grunn að heildstæðri almennri menntun. Hæfni er nemendamiðuð, hæfni er útfærð innan hvers námssviðs og námsgreinar. er útfærð innan hvers námssviðs og námsgreinar. sem þeir hafa öðlast í gegnum önnur tungumál, bæði færni og þekkingu.

Börn geta lært fleiri en eitt tungumál samtímis eða hvert á eftir öðru en til þess að ná færni í tungumálunum þurfa þau að fá góðan stuðning og málörvun. Þau þurfa að fá ríkuleg tækifæri til að efla íslenskufærni sína, ekki eingöngu í skólastarfi heldur líka í frístundum, félagsstarfi og samfélaginu almennt. Grundvallaratriði er að nemendurnir verði virkir málnotendur á íslenska tungu. Það felur í sér að þeir öðlist ekki eingöngu færni í að skilja talað og ritað mál heldur einnig að þeir geti tekið þátt í umræðum sem tengjast viðfangsefni námsins og efli stöðugt ritunarfærni sína á þann hátt sem nám gerir kröfur um á hverju stigi. Kennsluhættir og námsmatNámsmatMat á árangri nemenda í námi sem skipulagt hefur verið með hliðsjón af aðalnámskrá út frá hæfniviðmiðum.NámsmatNámsmatMat á árangri nemenda í námi sem skipulagt hefur verið með hliðsjón af aðalnámskrá út frá hæfniviðmiðum.Mat á árangri nemenda í námi sem skipulagt hefur verið með hliðsjón af aðalnámskráAðalnámskráNámskrá, gefin út af yfirvöldum menntamála, sem kveður á um markmið og fyrirkomulag skólastarfs á landsvísu. Aðalnámskrá útfærir nánar ákvæði laga um námsgreinar og námssvið, og segir til um áherslur og vægi. Aðalnámskrá er stjórntæki til að fylgja eftir ákvæðum laga um skólastarf og er ætlað að samræma nám og kennslu að því marki sem þörf er talin á. Aðalnámskrá er hin opinbera stefna, skólanámskrá byggir á aðalnámskrá og er löguð að stefnu hvers skóla, bekkjarnámskrá byggir á aðalnámskrá og skólanámskrá og gildir fyrir hvern bekk eða námshóp. út frá hæfniviðmiðum. skal vera fjölbreytt og taka mið af öllum hæfniviðmiðum á öllum sviðum íslensku sem annars tungumáls.

Mikilvægt er að foreldrar séu reglulega upplýstir um stöðu og framfarir barna sinna og þarfir þeirra fyrir stuðning við námið. Hér er átt við bæði þann stuðning sem skólinn veitir og þann stuðning sem foreldrar geta veitt börnum sínum við námið og félagslega virkni þeirra. Einnig er mikilvægt að foreldrar fái tækifæri til að upplýsa skólann um þarfir, menningu og stöðu barnsins.

Við lok grunnskóla skal gefa nemendum lokaeinkunn í íslensku sem öðru tungumáli ef þeir hafa fylgt viðmiðum um hæfniHæfniHugtakið hæfni felur í sér yfirsýn og getu til að hagnýta þekkingu og leikni. Hæfni sem stefnt er að í upphafi er skilgreind til að leggja grunn að heildstæðri almennri menntun. Hæfni er nemendamiðuð, hæfni er útfærð innan hvers námssviðs og námsgreinar.HæfniHæfniHugtakið hæfni felur í sér yfirsýn og getu til að hagnýta þekkingu og leikni. Hæfni sem stefnt er að í upphafi er skilgreind til að leggja grunn að heildstæðri almennri menntun. Hæfni er nemendamiðuð, hæfni er útfærð innan hvers námssviðs og námsgreinar.Hugtakið hæfniHæfniHugtakið hæfni felur í sér yfirsýn og getu til að hagnýta þekkingu og leikni. Hæfni sem stefnt er að í upphafi er skilgreind til að leggja grunn að heildstæðri almennri menntun. Hæfni er nemendamiðuð, hæfni er útfærð innan hvers námssviðs og námsgreinar. felur í sér yfirsýn og getu til að hagnýta þekkingu og leikniLeikniLeikni er bæði vitsmunaleg og verkleg. Hún felur í sér að geta beitt aðferðum, verklagi og rökréttri hugsun.. HæfniHæfniHugtakið hæfni felur í sér yfirsýn og getu til að hagnýta þekkingu og leikni. Hæfni sem stefnt er að í upphafi er skilgreind til að leggja grunn að heildstæðri almennri menntun. Hæfni er nemendamiðuð, hæfni er útfærð innan hvers námssviðs og námsgreinar. sem stefnt er að í upphafi er skilgreind til að leggja grunn að heildstæðri almennri menntun. HæfniHæfniHugtakið hæfni felur í sér yfirsýn og getu til að hagnýta þekkingu og leikni. Hæfni sem stefnt er að í upphafi er skilgreind til að leggja grunn að heildstæðri almennri menntun. Hæfni er nemendamiðuð, hæfni er útfærð innan hvers námssviðs og námsgreinar. er nemendamiðuð, hæfniHæfniHugtakið hæfni felur í sér yfirsýn og getu til að hagnýta þekkingu og leikni. Hæfni sem stefnt er að í upphafi er skilgreind til að leggja grunn að heildstæðri almennri menntun. Hæfni er nemendamiðuð, hæfni er útfærð innan hvers námssviðs og námsgreinar. er útfærð innan hvers námssviðs og námsgreinar. samkvæmt hæfnirömmum íslensku sem annars tungumáls allt til loka grunnskóla. Á því mati skal áframhaldandi nám byggja. Þó ber að hafa í huga að nemendur þurfa markvissa kennslu og stuðning þegar þeir byrja að fylgja aldurstengdum viðmiðum í íslensku.

Hæfnirammar

Hæfnirammarnir eru þrepaskiptir og lýsa stigvaxandi hæfni nemenda í íslensku sem öðru tungumáli. Römmunum er ætlað að lýsa hæfni sem krafist er í notkun íslensku á öllum sviðum tungumálanáms. Hæfnirammarnir miða ekki við aldur nemandans heldur stöðu hans í íslensku. Þó má gera ráð fyrir að yngri nemendur fylgi viðmiðum í íslensku sem öðru tungumáli í skemmri tíma en þeir eldri.

Forstig er fyrir nemendur með litla sem enga þekkingu á íslensku tungumáli, þá sem eru ólæsir í móðurmáli sínu, þekkja ekki latneskt stafróf eða þurfa sérstaka þjálfun í íslenskum málhljóðum og að tengja þau við rittáknin. Áherslan er á lestur og íslenskt hljóðkerfi á þessu stigi. Þær hæfnilýsingar sem eiga við forstig eru þau viðmið sem unnið skal að. Að loknu forstigi er miðað við að nemendur nái hæfni sem lýst er á 1. stigi að því gefnu að hæfniviðmiðum forstigs sé náð.

1. stig er fyrir nemendur sem teljast byrjendur í íslensku en eru vel læsir í móðurmáli, þekkja latneskt letur og eiga auðvelt með að tileinka sér íslensk málhljóð og íslensk rittákn. Áhersla er á grunnorðaforða, grunnþekkingu í íslenskri málfræði, einfaldar ritunaræfingar, mikinn lestur og hlustun auk markvissrar talþjálfunar í almennu, daglegu tali.

2. stig. Hér eru nemendur orðnir nokkuð færir í munnlegri tjáningu og hafa daglegan orðaforða nokkurn veginn á valdi sínu. Mikil orðaforðasöfnun á sér stað á þessu stigi og málfræðinotkun eflist samhliða. Kröfur um hæfni í rituðu máli aukast og áhersla er lögð á námsorðaforða eftir því sem kostur er. Nemendur fylgja aðlöguðum námsáætlunum í öllum bóklegum greinum.

3. stig. Hér eru nemendur komnir með góðan grunn í íslensku og geta einbeitt sér að því að safna orðaforða og þróa færni sína í námstengdri málnotkun á breiðum grunni á öllum hæfnisviðum. Þegar nemendur hafa náð þeirri hæfni sem lýst er á þriðja stigi eiga þeir að geta fylgt almennum aldurstengdum viðmiðum og námsáætlunum í öllum bóklegum greinum en með stuðningi ef þarf.

19.5

Hæfniviðmið fyrir íslensku sem annað tungumál

Skilningur: Hlustun
Forstig, nemandi:1. stig, nemandi:2. stig, nemandi:3. stig, nemandi:
Skilur einfalt daglegt mál sem varðar hann sjálfan ef talað er hægt og skýrt, s.s. einfaldar spurningar og svör.Skilur einfalt daglegt mál sem varðar hann sjálfan, skólann, fjölskylduna og áhugamál ef talað er hægt og skýrt.Skilur dagleg samtöl, og umræður sem tengjast kunnuglegum aðstæðum einkum ef talað er skýrt.Skilur nokkuð auðveldlega daglegar samræður í tengslum við áhugasvið og annað í kunnuglegu umhverfi.
Skilur mjög einfaldar leiðbeiningar með stuðningi mynda, látbragðs o.fl.Skilur að nokkru leyti leiðbeiningar og það mál sem notað er í kennslustofunni ef talað er hægt.Skilur nákvæmar leiðbeiningar og fyrirmæli tengd námsgreinum.Skilur megininntak í umræðum og fræðslu um viðfangsefni ýmissa námsgreina.
Greinir einstök orð og tölustafi sem kenndir hafa verið í einföldu hljóð- og myndefni.Fylgir meginþræði og greinir upplýsingar í einföldum, kunnuglegum frásögnum með sjónrænum stuðningi og orðaforða sem hefur verið kenndur.Skilur helstu atriði í kynningum, fræðslu og útskýringum með sjónrænum stoðum og skýrum dæmum.Skilur megininntak kynninga og fræðslu í ýmsum námsgreinum og efni í fjölmiðlum sem höfðar til hans og er á skýru máli.
Skilur grunnorðaforða, orð á 1. þrepi: orð yfir hluti, fólk og dýr, tölustafi og daglegar athafnir í nánasta umhverfi, í skólanum, frístundinni og heima.Skilur grunnorðaforða, orð á 1. þrepi: orð yfir hluti, fólk og dýr, tölustafi og daglegar athafnir í nánasta umhverfi, í skólanum, frístundinni og heima.Hefur öðlast grunnskilning á mikilvægum orðaforða námsgreina, þ.e. orðaforða á 2. og 3. þrepi (t.d. í náttúru- og samfélagsgreinum).Er kominn með nokkuð góða þekkingu á námsorðaforða á 2. og 3. þrepi, til skilnings sem samsvarar aldri barnsins og því sem gera má ráð fyrir að jafnaldrar hafi þekkingu á.
Skilningur: Lestur
Forstig, nemandi:1. stig, nemandi:2. stig, nemandi:3. stig, nemandi:
Tengir íslensk málhljóð við rittákn þeirra. Byrjar að þjálfa sig í umskráningu og nær byrjunarfærni í lesfimi.Þekkir íslenska stafrófið og íslensku málhljóðin.Getur lesið og skilið texta almenns eðlis með orðaforða sem kemur oft fyrir í námi í skólanum.Getur fylgt meginhugmynd og rökum í texta almenns eðlis og getið sér til um merkingu orða út frá samhengi texta.
Getur lesið og skilið einföld orð og einfaldar lykilsetningar sem honum hafa verið kenndar og eru algengar eða eru studdar myndefni.Getur lesið og skilið einföld orð og setningar sem hafa verið kenndar.Getur lesið og skilið texta úr námsefni með stuðningi lykilhugtaka, orðalista, mynda og annarra hjálpargagna.Getur lesið texta námsbókanna með viðeigandi stuðningi (orðalista, orðabóka og mynda).
Nýtir sér myndir og tákn til að skilja og skýra merkingu orða.Nýtir sér myndir og tákn til að skilja og skýra merkingu orða.Getur getið sér til um merkingu einstakra orða út frá samhengi og áætlað merkingu setningar, ef hann þekkir efnið sem um ræðir.Getur fundið lykilupplýsingar í texta og safnað upplýsingum úr ýmsum textahlutum til að leysa verkefni.
Getur lesið mjög einfalda texta með stuðningi t.d. mynda.Getur lesið og skilið einfalda texta af nokkurri lipurð.Getur fylgt söguþræði í stuttum sögum og frásögnum á einföldu máli.Getur lesið einfaldar skáldsögur í fullri lengd.
Tjáning: Talað mál, samskipti og frásögn
Forstig, nemandi:1. stig, nemandi:2. stig, nemandi:3. stig, nemandi:
Getur, með stuðningi, tekið þátt í einföldum samræðum er varða hann sjálfan, sé talað hægt og skýrt, endurtekið og umorðað eftir þörfum.Getur, með stuðningi, tekið þátt í einföldum samræðum er varða hann sjálfan, sé talað hægt og skýrt, endurtekið og umorðað eftir þörfum.Getur tekið þátt í flestum daglegum samtölum án mikils stuðnings.Getur tekið þátt í tiltölulega löngum samtölum um efni sem er til umræðu ef viðmælandi gerir sér far um að sýna skilning og koma til móts við nemandann.
Getur beðið um aðstoð á einfaldan hátt og spurt einfaldra spurninga.Getur beðið um aðstoð á einfaldan hátt og spurt einfaldra spurninga.Getur spurt einfaldra spurninga og nýtt til þess orð og setningar úr námsefninu og átt samskipti við samnemendur um námsefnið.Getur tekið þátt í umræðum um viðfangsefni hinna ýmsu námsgreina.
Getur kynnt sig, heilsað, kvatt og þakkað fyrir sig.Getur kynnt sig, heilsað, kvatt og þakkað fyrir sig.Getur sagt frá áætlunum, venjum, daglegum athöfnum, liðnum atburðum og persónulegri reynslu.Getur tekið þátt í samræðum um áhugamál og frístundir í raun- og netheimum, tjáð skoðanir og rökstutt þær.
Kann grunnorðaforða, orð á 1. þrepi: getur nefnt orð yfir hluti, liti, fólk, daga, tölur og dýr og einfaldar setningar um daglegar athafnir í nánasta umhverfi, í skólanum, frístundinni og heima.Kann grunnorðaforða, orð á 1. þrepi: getur nefnt orð yfir hluti, liti, fólk, daga, tölur og dýr og einfaldar setningar um daglegar athafnir í nánasta umhverfi, í skólanum, frístundinni og heima.Getur flutt undirbúna kynningu um efni sem hann þekkir vel og svarað spurningum áheyrenda en gæti þurft að biðja um endurtekningu.Getur útbúið og flutt kynningu á efni sem hann þekkir og svarað spurningum ef þær eru orðaðar skýrt.
Getur á einfaldan hátt tjáð hvað honum líkar/líkar ekki og sagt frá líðan sinni.Getur á einfaldan hátt tjáð hvað honum líkar/líkar ekki og sagt frá líðan sinni.Getur auðveldlega tjáð sig um það sem honum líkar/mislíkar.Getur að mestu tjáð skoðanir sínar á skýran hátt.
Getur stafað nafnið sitt og gefið upp símanúmer.Getur með takmörkuðum orðaforða lýst hlut eða mynd með því að hafa undirbúið sig fyrir fram.Getur lýst fólki, stöðum og hlutum á einfaldan hátt.Getur sagt í smáatriðum frá atburðum, viðbrögðum við þeim og lýst reynslu.
Tjáning: Ritun
Forstig, nemandi:1. stig, nemandi:2. stig, nemandi:3. stig, nemandi:
Getur skrifað íslenska stafrófið eftir fyrirmynd.Getur skrifað stök orð og einfaldar setningar um sjálfan sig.Getur skrifað einfalda texta sem tengjast daglegum athöfnum, persónulegum högum, líðan, áhugamálum og viðhorfum með stuðningi hjálpargagna.Getur skrifað samfelldan texta um margvísleg efni og tengt efnisgreinar í línulega, rökrétta heild með viðeigandi tengiorðum, (þótt textinn sé ekki málfræðilega réttur).
Þekkir íslenska ritátt.Getur skrifað nafn sitt, heimilisfang og nafn skólans.Getur skrifað stuttar lýsingar á atburðum, fyrri viðfangsefnum og reynslu.Getur skrifað óformlegan og formlegan texta t.d. á samfélagsmiðlum. Getur hagað orðum sínum með lesanda í huga og í samræmi við inntak og tilgang.
Getur afritað orð og setningar.Getur skrifað orð og orðasambönd til að lýsa hversdagslegum hlutum (t.d. lit eða stærð).Getur svarað spurningum tengdum náminu skriflega með viðeigandi stuðningi orðalista og lykilorðavinnu.Getur tjáð skriflega skoðun sína á námsefni, kvikmyndum, bókum eða sjónvarpsþáttum með viðeigandi orðaforða.
Getur skrifað einföld orð og einfaldar setningar sem hann hefur lært.Getur skrifað einfaldar setningar til að lýsa atburðum í myndasögu.Getur búið til stutta kynningu í skýrslu eða á veggspjaldi um efni tengt náminu með myndum og stuttum textum.Getur skrifað námsritgerðir og notar námsorðaforða með viðeigandi stuðningi orðalista og orðabóka.
Getur skrifað nafnið sitt.Getur fært dagbók sem lýsir daglegum athöfnum, fólki og stöðum í stuttum setningum.Getur skrifað stuttar, einfaldar frásagnir, t.d. inngang að sögu eða framhald af sögu með stuðningi hjálpargagna.Getur gert grein fyrir reynslu, lýst tilfinningum og viðbrögðum í samfelldum texta. Getur skrifað samfellda sögu, með upphafi, atburðarás og sögulokum.
Getur teiknað röð mynda og með aðstoð skrifað stök orð eða setningar til að lýsa því sem er að gerast á myndunum (t.d. einföld dagbók).Hefur grunnþekkingu á íslenskri málfræði og beitir henni í ritun.Hefur grunnþekkingu í íslenskri málfræði og beitir henni í ritun.Hefur öðlast breiðan grunn í íslenskri málfræði og beitir henni í ritun.
19.6

Matsviðmið fyrir íslensku sem annað tungumál

Þar sem nemendur í íslensku sem öðru tungumáli eru á ýmsum aldri þegar þeir hefja skólagöngu sína á Íslandi og þar með nám í íslensku sem öðru tungumáli eru ekki gerð aldurstengd matsviðmiðMatsviðmiðMatsviðmið eru lýsing á hversu vel nemandi hefur skilgreinda hæfni á valdi sínu við lok námstímabils. Matsviðmið styðja við námsmat.MatsviðmiðMatsviðmiðMatsviðmið eru lýsing á hversu vel nemandi hefur skilgreinda hæfni á valdi sínu við lok námstímabils. Matsviðmið styðja við námsmat.MatsviðmiðMatsviðmiðMatsviðmið eru lýsing á hversu vel nemandi hefur skilgreinda hæfni á valdi sínu við lok námstímabils. Matsviðmið styðja við námsmat. eru lýsing á hversu vel nemandi hefur skilgreinda hæfniHæfniHugtakið hæfni felur í sér yfirsýn og getu til að hagnýta þekkingu og leikni. Hæfni sem stefnt er að í upphafi er skilgreind til að leggja grunn að heildstæðri almennri menntun. Hæfni er nemendamiðuð, hæfni er útfærð innan hvers námssviðs og námsgreinar. á valdi sínu við lok námstímabils. MatsviðmiðMatsviðmiðMatsviðmið eru lýsing á hversu vel nemandi hefur skilgreinda hæfni á valdi sínu við lok námstímabils. Matsviðmið styðja við námsmat. styðja við námsmatNámsmatMat á árangri nemenda í námi sem skipulagt hefur verið með hliðsjón af aðalnámskrá út frá hæfniviðmiðum.. í íslensku sem öðru tungumáli við lok grunnskóla. Í staðinn skal ákvarða hæfnistig nemanda við lok grunnskóla og meta stöðu hans eftir matsviðmiðum sem eiga við viðkomandi hæfnistig. Nota skal viðeigandi ramma og gefa nemanda einkunn fyrir frammistöðu á því hæfnistigi sem hann hefur verið staðsettur á með eftirfarandi einkunnaskala í huga:

A: Nemandi sýnir framúrskarandi hæfniHæfniHugtakið hæfni felur í sér yfirsýn og getu til að hagnýta þekkingu og leikni. Hæfni sem stefnt er að í upphafi er skilgreind til að leggja grunn að heildstæðri almennri menntun. Hæfni er nemendamiðuð, hæfni er útfærð innan hvers námssviðs og námsgreinar.HæfniHæfniHugtakið hæfni felur í sér yfirsýn og getu til að hagnýta þekkingu og leikni. Hæfni sem stefnt er að í upphafi er skilgreind til að leggja grunn að heildstæðri almennri menntun. Hæfni er nemendamiðuð, hæfni er útfærð innan hvers námssviðs og námsgreinar.Hugtakið hæfniHæfniHugtakið hæfni felur í sér yfirsýn og getu til að hagnýta þekkingu og leikni. Hæfni sem stefnt er að í upphafi er skilgreind til að leggja grunn að heildstæðri almennri menntun. Hæfni er nemendamiðuð, hæfni er útfærð innan hvers námssviðs og námsgreinar. felur í sér yfirsýn og getu til að hagnýta þekkingu og leikniLeikniLeikni er bæði vitsmunaleg og verkleg. Hún felur í sér að geta beitt aðferðum, verklagi og rökréttri hugsun.. HæfniHæfniHugtakið hæfni felur í sér yfirsýn og getu til að hagnýta þekkingu og leikni. Hæfni sem stefnt er að í upphafi er skilgreind til að leggja grunn að heildstæðri almennri menntun. Hæfni er nemendamiðuð, hæfni er útfærð innan hvers námssviðs og námsgreinar. sem stefnt er að í upphafi er skilgreind til að leggja grunn að heildstæðri almennri menntun. HæfniHæfniHugtakið hæfni felur í sér yfirsýn og getu til að hagnýta þekkingu og leikni. Hæfni sem stefnt er að í upphafi er skilgreind til að leggja grunn að heildstæðri almennri menntun. Hæfni er nemendamiðuð, hæfni er útfærð innan hvers námssviðs og námsgreinar. er nemendamiðuð, hæfniHæfniHugtakið hæfni felur í sér yfirsýn og getu til að hagnýta þekkingu og leikni. Hæfni sem stefnt er að í upphafi er skilgreind til að leggja grunn að heildstæðri almennri menntun. Hæfni er nemendamiðuð, hæfni er útfærð innan hvers námssviðs og námsgreinar. er útfærð innan hvers námssviðs og námsgreinar. og frammistöðu.

B: Nemandi sýnir góða hæfniHæfniHugtakið hæfni felur í sér yfirsýn og getu til að hagnýta þekkingu og leikni. Hæfni sem stefnt er að í upphafi er skilgreind til að leggja grunn að heildstæðri almennri menntun. Hæfni er nemendamiðuð, hæfni er útfærð innan hvers námssviðs og námsgreinar.HæfniHæfniHugtakið hæfni felur í sér yfirsýn og getu til að hagnýta þekkingu og leikni. Hæfni sem stefnt er að í upphafi er skilgreind til að leggja grunn að heildstæðri almennri menntun. Hæfni er nemendamiðuð, hæfni er útfærð innan hvers námssviðs og námsgreinar.Hugtakið hæfniHæfniHugtakið hæfni felur í sér yfirsýn og getu til að hagnýta þekkingu og leikni. Hæfni sem stefnt er að í upphafi er skilgreind til að leggja grunn að heildstæðri almennri menntun. Hæfni er nemendamiðuð, hæfni er útfærð innan hvers námssviðs og námsgreinar. felur í sér yfirsýn og getu til að hagnýta þekkingu og leikniLeikniLeikni er bæði vitsmunaleg og verkleg. Hún felur í sér að geta beitt aðferðum, verklagi og rökréttri hugsun.. HæfniHæfniHugtakið hæfni felur í sér yfirsýn og getu til að hagnýta þekkingu og leikni. Hæfni sem stefnt er að í upphafi er skilgreind til að leggja grunn að heildstæðri almennri menntun. Hæfni er nemendamiðuð, hæfni er útfærð innan hvers námssviðs og námsgreinar. sem stefnt er að í upphafi er skilgreind til að leggja grunn að heildstæðri almennri menntun. HæfniHæfniHugtakið hæfni felur í sér yfirsýn og getu til að hagnýta þekkingu og leikni. Hæfni sem stefnt er að í upphafi er skilgreind til að leggja grunn að heildstæðri almennri menntun. Hæfni er nemendamiðuð, hæfni er útfærð innan hvers námssviðs og námsgreinar. er nemendamiðuð, hæfniHæfniHugtakið hæfni felur í sér yfirsýn og getu til að hagnýta þekkingu og leikni. Hæfni sem stefnt er að í upphafi er skilgreind til að leggja grunn að heildstæðri almennri menntun. Hæfni er nemendamiðuð, hæfni er útfærð innan hvers námssviðs og námsgreinar. er útfærð innan hvers námssviðs og námsgreinar. og frammistöðu.

C: Nemandi sýnir sæmilega hæfniHæfniHugtakið hæfni felur í sér yfirsýn og getu til að hagnýta þekkingu og leikni. Hæfni sem stefnt er að í upphafi er skilgreind til að leggja grunn að heildstæðri almennri menntun. Hæfni er nemendamiðuð, hæfni er útfærð innan hvers námssviðs og námsgreinar.HæfniHæfniHugtakið hæfni felur í sér yfirsýn og getu til að hagnýta þekkingu og leikni. Hæfni sem stefnt er að í upphafi er skilgreind til að leggja grunn að heildstæðri almennri menntun. Hæfni er nemendamiðuð, hæfni er útfærð innan hvers námssviðs og námsgreinar.Hugtakið hæfniHæfniHugtakið hæfni felur í sér yfirsýn og getu til að hagnýta þekkingu og leikni. Hæfni sem stefnt er að í upphafi er skilgreind til að leggja grunn að heildstæðri almennri menntun. Hæfni er nemendamiðuð, hæfni er útfærð innan hvers námssviðs og námsgreinar. felur í sér yfirsýn og getu til að hagnýta þekkingu og leikniLeikniLeikni er bæði vitsmunaleg og verkleg. Hún felur í sér að geta beitt aðferðum, verklagi og rökréttri hugsun.. HæfniHæfniHugtakið hæfni felur í sér yfirsýn og getu til að hagnýta þekkingu og leikni. Hæfni sem stefnt er að í upphafi er skilgreind til að leggja grunn að heildstæðri almennri menntun. Hæfni er nemendamiðuð, hæfni er útfærð innan hvers námssviðs og námsgreinar. sem stefnt er að í upphafi er skilgreind til að leggja grunn að heildstæðri almennri menntun. HæfniHæfniHugtakið hæfni felur í sér yfirsýn og getu til að hagnýta þekkingu og leikni. Hæfni sem stefnt er að í upphafi er skilgreind til að leggja grunn að heildstæðri almennri menntun. Hæfni er nemendamiðuð, hæfni er útfærð innan hvers námssviðs og námsgreinar. er nemendamiðuð, hæfniHæfniHugtakið hæfni felur í sér yfirsýn og getu til að hagnýta þekkingu og leikni. Hæfni sem stefnt er að í upphafi er skilgreind til að leggja grunn að heildstæðri almennri menntun. Hæfni er nemendamiðuð, hæfni er útfærð innan hvers námssviðs og námsgreinar. er útfærð innan hvers námssviðs og námsgreinar. og frammistöðu.

D: HæfniHæfniHugtakið hæfni felur í sér yfirsýn og getu til að hagnýta þekkingu og leikni. Hæfni sem stefnt er að í upphafi er skilgreind til að leggja grunn að heildstæðri almennri menntun. Hæfni er nemendamiðuð, hæfni er útfærð innan hvers námssviðs og námsgreinar.HæfniHæfniHugtakið hæfni felur í sér yfirsýn og getu til að hagnýta þekkingu og leikni. Hæfni sem stefnt er að í upphafi er skilgreind til að leggja grunn að heildstæðri almennri menntun. Hæfni er nemendamiðuð, hæfni er útfærð innan hvers námssviðs og námsgreinar.Hugtakið hæfniHæfniHugtakið hæfni felur í sér yfirsýn og getu til að hagnýta þekkingu og leikni. Hæfni sem stefnt er að í upphafi er skilgreind til að leggja grunn að heildstæðri almennri menntun. Hæfni er nemendamiðuð, hæfni er útfærð innan hvers námssviðs og námsgreinar. felur í sér yfirsýn og getu til að hagnýta þekkingu og leikniLeikniLeikni er bæði vitsmunaleg og verkleg. Hún felur í sér að geta beitt aðferðum, verklagi og rökréttri hugsun.. HæfniHæfniHugtakið hæfni felur í sér yfirsýn og getu til að hagnýta þekkingu og leikni. Hæfni sem stefnt er að í upphafi er skilgreind til að leggja grunn að heildstæðri almennri menntun. Hæfni er nemendamiðuð, hæfni er útfærð innan hvers námssviðs og námsgreinar. sem stefnt er að í upphafi er skilgreind til að leggja grunn að heildstæðri almennri menntun. HæfniHæfniHugtakið hæfni felur í sér yfirsýn og getu til að hagnýta þekkingu og leikni. Hæfni sem stefnt er að í upphafi er skilgreind til að leggja grunn að heildstæðri almennri menntun. Hæfni er nemendamiðuð, hæfni er útfærð innan hvers námssviðs og námsgreinar. er nemendamiðuð, hæfniHæfniHugtakið hæfni felur í sér yfirsýn og getu til að hagnýta þekkingu og leikni. Hæfni sem stefnt er að í upphafi er skilgreind til að leggja grunn að heildstæðri almennri menntun. Hæfni er nemendamiðuð, hæfni er útfærð innan hvers námssviðs og námsgreinar. er útfærð innan hvers námssviðs og námsgreinar. og frammistöðu er ábótavant.

Skilningur: Hlustun
A

Forstig. Nemandi getur skilið vel einfalt daglegt mál sem varðar hann sjálfan ef talað er hægt og skýrt. Greint stök málhljóð, orð og tölustafi sem kenndir hafa verið í einföldu hljóð- og myndefni á auðveldan hátt.

1.stig. Nemandi getur skilið mjög vel einfalt daglegt mál sem varðar hann sjálfan ef talað er hægt og skýrt. Fylgt auðveldlega meginþræði í einföldum, frásögnum um kunnugleg efni sem studd eru með sjónrænum gögnum.

2.stig. Nemandi getur skilið auðveldlega dagleg samtöl og umræður, sem tengjast kunnuglegum aðstæðum einkum ef talað er skýrt. Skilið námstengd viðfangsefni, með stuðningi.

3. stig. Nemandi getur skilið auðveldlega daglegar samræður, umræður og fræðslu um almenn efni í kunnuglegu umhverfi. Skilið auðveldlega megininntak í umræðum og fræðslu um viðfangsefni ýmissa námsgreina.

B

Forstig. Nemandi getur skilið að mestu leyti einfalt daglegt mál sem varðar hann sjálfan ef talað er hægt og skýrt. Greint stök málhljóð, orð og tölustafi sem kenndir hafa verið í einföldu hljóð- og myndefni.

1.stig. Nemandi getur skilið nokkuð vel einfalt daglegt mál sem varðar hann sjálfan ef talað er hægt og skýrt. Fylgt meginþræði í einföldum, frásögnum um kunnugleg efni sem studd eru með sjónrænum gögnum.

2.stig. Nemandi getur skilið vel dagleg samtöl og umræður, sem tengjast kunnuglegum aðstæðum einkum ef talað er skýrt. Skilið námstengd viðfangsefni, með stuðningi.

3. stig. Nemandi getur skilið nokkuð auðveldlega daglegar samræður, umræður og fræðslu um almenn efni í kunnuglegu umhverfi. Skilið nokkuð auðveldlega megininntak í umræðum og fræðslu um viðfangsefni ýmissa námsgreina.

C

Forstig. Nemandi getur skilið að nokkru leyti einfalt daglegt mál sem varðar hann sjálfan ef talað er mjög hægt og skýrt. Greint að einhverju leyti stök málhljóð, orð og tölustafi sem kenndir hafa verið í einföldu hljóð- og myndefni.

1.stig. Nemandi getur skilið að mestu leyti einfalt daglegt mál sem varðar hann sjálfan ef talað er hægt og skýrt. Fylgt meginþræði í einföldum, frásögnum um kunnugleg efni sem studd eru með sjónrænum gögnum.

2.stig. Nemandi getur skilið nokkuð vel dagleg samtöl og umræður, sem tengjast kunnuglegum aðstæðum einkum ef talað er mjög skýrt. Skilið námstengd viðfangsefni, með miklum stuðningi.

3. stig. Nemandi getur skilið að mestu daglegar samræður, umræður og fræðslu um almenn efni í kunnuglegu umhverfi. Skilið að mestu megininntak í umræðum og fræðslu um viðfangsefni ýmissa námsgreina.

Skilningur: Lestur
A

Forstig. Nemandi getur sýnt fram á að hafa náð tökum á tengslum bókstafa og hljóða og lesáttinni, kominn með umskráningarfærni. Lesið og skilið einföld orð og einfaldar lykilsetningar sem honum hafa verið kenndar og eru algengar eða eru studdar myndefni. Lesið orð sem hann hefur ekki lært áður. Getið sér til um merkingu orðs út frá mynd eða tákni.

1.stig. Nemandi getur lesið/farið með íslenska stafrófið og íslensku málhljóðin af mikilli lipurð. Lesið og skilið einföld orð og setningar sem hafa verið kenndar. Lesið og skilið einfalda texta af mikilli lipurð. Getið sér auðveldlega til um merkingu orðs út frá mynd eða tákni.

2.stig. Nemandi getur lesið og skilið auðlesna texta almenns eðlis auðveldlega. Lesið og skilið texta úr námsefni með stuðningi lykilhugtaka, orðalista og annarra hjálpargagna. Fylgt söguþræði í sögum á einföldu máli án mikils stuðnings.

3. stig. Nemandi getur fylgt auðveldlega meginhugmynd og rökum í texta almenns eðlis og getið sér til um merkingu orða út frá samhengi texta. Lesið texta námsbókanna með viðeigandi stuðningi (orðalista, orðabóka og mynda). Lesið og skilið (einfaldar) skáldsögur í fullri lengd.

B

Forstig. Nemandi getur áttað sig á tengslum bókstafa og hljóða og lesáttinni, kominn af stað í umskráningu. Lesið og skilið einföld orð og einfaldar lykilsetningar sem honum hafa verið kenndar og eru algengar eða eru studdar myndefni. Getið sér til um merkingu orðs út frá mynd eða tákni.

1.stig. Nemandi getur lesið/farið með íslenska stafrófið og íslensku málhljóðin. Lesið og skilið einföld orð og setningar sem hafa verið kenndar. Lesið og skilið einfalda texta af nokkurri lipurð. Getið sér til um merkingu orðs út frá mynd eða tákni.

2. stig. Nemandi getur lesið og skilið auðlesna texta almenns eðlis. Lesið og skilið texta úr námsefni með stuðningi lykilhugtaka, orðalista og annarra hjálpargagna. Fylgt söguþræði í sögum á einföldu máli með stuðningi.

3. stig. Nemandi getur fylgt meginhugmynd og rökum í texta almenns eðlis og getið sér til um merkingu orða út frá samhengi texta. Lesið texta námsbókanna með viðeigandi stuðningi (orðalista, orðabóka og mynda). Lesið og skilið (einfaldar) skáldsögur í fullri lengd með stuðningi hjálpargagna.

C

Forstig. Nemandi getur áttað sig að mestu leyti á tengslum bókstafa og hljóða og lesáttinni, fyrsta stig umskráningar. Lesið og skilið einföld orð og einfaldar lykilsetningar sem honum hafa verið kenndar og eru algengar eða eru studdar myndefni. Getið sér til að einhverju leyti um merkingu orða út frá mynd eða tákni.

1.stig. Nemandi getur lesið/farið með íslenska stafrófið að mestu leyti og áttað sig á íslenskum málhljóðum. Lesið og skilið einföld orð og setningar sem hafa verið kenndar. Lesið og skilið einfalda texta hægt og með stuðningi. Getið sér til, að einhverju leyti, um merkingu orðs út frá mynd eða tákni.

2. stig. Nemandi getur lesið og skilið að mestu auðlesna texta almenns eðlis. Lesið og skilið texta úr námsefni með stuðningi lykilhugtaka, orðalista og annarra hjálpargagna. Fylgt að mestu einföldum söguþræði í sögum á einföldu máli, með miklum stuðningi.

3. stig. Nemandi getur fylgt að mestu meginhugmynd og rökum í texta almenns eðlis og getið sér til um merkingu orða út frá samhengi texta. Lesið texta námsbókanna með miklum stuðningi (orðalista, orðabóka og mynda). Lesið og skilið (einfaldar) skáldsögur í fullri lengd með miklum stuðningi hjálpargagna.

Tjáning: Talað mál, samskipti og frásögn
A

Forstig. Nemandi getur tekið nokkuð auðveldlega þátt í einföldum samræðum er varða hann sjálfan, sé talað hægt og skýrt, endurtekið og umorðað eftir þörfum. Svarað einföldum spurningum á nokkuð lipran hátt. Beðið um aðstoð á einfaldan hátt og spurt einfaldra spurninga. Getur hafið einfaldar samræður við kennara og börn.

1.stig. Nemandi getur tekið þátt í einföldum samræðum er varða hann sjálfan af nokkurri lipurð, sé talað hægt og skýrt, beðið um aðstoð og spurt einfaldra spurninga. Tjáð hvað honum líkar/líkar ekki og sagt frá líðan sinni á einfaldan hátt.

2. stig. Nemandi getur tekið þátt í flestum daglegum samtölum án stuðnings. Spurt einfaldra spurninga og nýtt til þess orð og setningar úr námsefninu á lipran hátt. Sagt frá áætlunum, venjum, daglegum athöfnum, liðnum atburðum og persónulegri reynslu án stuðnings. Tjáð sig á lipran hátt um það sem honum líkar/mislíkar.

3. stig. Nemandi getur Tekið þátt í tiltölulega löngum samtölum um ýmis efni ef viðmælandi gerir sér far um að koma til móts við nemandann. Fylgst auðveldlega með samræðum og tjáð skoðanir sínar og skilning á námsefni í öllum námsgreinum. Flutt undirbúna kynningu um efni sem hann þekkir vel.

B

Forstig. Nemandi getur tekið þátt í einföldum samræðum er varða hann sjálfan, sé talað hægt og skýrt, endurtekið og umorðað eftir þörfum. Svarað einföldum spurningum. Beðið um aðstoð á einfaldan hátt og spurt einfaldra spurninga.

1.stig. Nemandi getur tekið auðveldlega þátt í einföldum samræðum er varða hann sjálfan, sé talað hægt og skýrt, beðið um aðstoð á einfaldan hátt og spurt einfaldra spurninga. Tjáð hvað honum líkar/líkar ekki og sagt frá líðan sinni á nokkuð einfaldan hátt.

2. stig. Nemandi getur tekið þátt í flestum daglegum samtölum án mikils stuðnings. Spurt einfaldra spurninga og nýtt til þess orð og setningar úr námsefninu án mikils stuðnings. Sagt frá áætlunum, venjum, daglegum athöfnum, liðnum atburðum og persónulegri reynslu án mikils stuðnings. Tjáð sig auðveldlega um það sem honum líkar/mislíkar.

3. stig. Nemandi getur tekið þátt í tiltölulega löngum samtölum um ýmis efni ef viðmælandi gerir sér far um að koma til móts við nemandann. Fylgst að mestu leyti með samræðum og tjáð skoðanir sínar og skilning á námsefni í öllum námsgreinum. Flutt einfalda undirbúna kynningu um efni sem hann þekkir vel.

C

Forstig. Nemandi getur tekið að nokkru leyti þátt í einföldum samræðum er varða hann sjálfan, sé talað hægt og skýrt, endurtekið og umorðað eftir þörfum. Svarað mjög einföldum spurningum. Beðið um aðstoð á einfaldan hátt og spurt mjög einfaldra spurninga.

1.stig. Nemandi getur tekið nokkuð auðveldlega þátt í einföldum samræðum er varða hann sjálfan, sé talað mjög hægt og skýrt, beðið um aðstoð á einfaldan hátt og spurt mjög einfaldra spurninga. Tjáð hvað honum líkar/líkar ekki og sagt frá líðan sinni á mjög einfaldan hátt.

2. stig. Nemandi getur tekið þátt í flestum daglegum samtölum með einhverjum stuðningi. Spurt einfaldra spurninga og nýtt til þess orð og setningar úr námsefninu, með stuðningi. Sagt frá áætlunum, venjum, daglegum athöfnum, liðnum atburðum og persónulegri reynslu, með stuðningi.

3. stig. Nemandi getur tekið þátt í tiltölulega löngum samtölum um ýmis efni ef viðmælandi gerir sér far um að sýna skilning og koma til móts við nemandann. Að mestu fylgst með samræðum og tjáð skoðanir sínar og skilning á námsefni í öllum námsgreinum en gæti þurft stuðning og endurtekningu. Flutt með stuðningi einfalda, undirbúna kynningu um efni sem hann þekkir vel.

Tjáning: Ritun
A

Forstig. Nemandi getur afritað stafi, orð og setningar eftir fyrirmynd á nokkuð lipran hátt. Skrifað einföld orð og einfaldar setningar sem hann hefur lært.

1.stig. Nemandi getur skrifað stök orð og einfaldar setningar um sjálfan sig og hversdagslega hluti og atburði, á lipran og sjálfstæðan hátt. Nýtt sér einfaldar reglur í íslenskri málfræði og beitt þeim í ritun af nokkurri lipurð.

2. stig. Nemandi getur skrifað einfalda texta sem tengjast daglegum athöfnum, áhugasviði, persónulegum högum, líðan og viðhorfum með stuðningi hjálpargagna. Skrifað stuttar, einfaldar ritgerðir um efni sem unnið er í námsgreinum án mikils stuðnings. Nýtt sér einfaldar reglur í íslenskri málfræði og beitt þeim í ritun.

3. stig. Nemandi getur skrifað samfelldan texta um margvísleg efni og tengt efnisgreinar í línulega, rökrétta heild. Skrifað námsritgerðir og notað mikilvægan námsorðaforða með stuðningi orðalista og orðabóka. Nýtt sér reglur í íslenskri málfræði og stafsetningu og beitt þeim í ritun. Sýnt fram á mikla færni við beitingu málsins í rituðu máli.

B

Forstig. Nemandi getur afritað stafi, orð og setningar eftir fyrirmynd. Skrifað einföld orð og einfaldar setningar sem hann hefur lært.

1.stig. Nemandi getur skrifað stök orð og einfaldar setningar um sjálfan sig og hversdagslega hluti og atburði. Nýtt sér einfaldar reglur í íslenskri málfræði og beitt þeim í ritun með hjálpargögnum.

2. stig. Nemandi getur skrifað einfalda texta sem tengjast daglegum athöfnum, áhugasviði, persónulegum högum, líðan og viðhorfum með stuðningi hjálpargagna. Skrifað stuttar, einfaldar ritgerðir um efni sem unnið er í námsgreinum með viðeigandi stuðningi. Nýtt sér einfaldar reglur í íslenskri málfræði og beitt þeim í ritun, án mikils stuðnings.

3. stig. Nemandi getur skrifað samfelldan texta um margvísleg efni og tengt efnisgreinar í línulega, rökrétta heild án mikils stuðnings. Skrifað námsritgerðir og notað mikilvægan námsorðaforða með stuðningi orðalista og orðabóka. Nýtt sér reglur í íslenskri málfræði og stafsetningu og beitt þeim í ritun.

C

Forstig. Nemandi getur afritað að nokkru leyti stafi, orð og setningar eftir fyrirmynd. Skrifað einföld orð og einfaldar setningar sem hann hefur lært.

1.stig. Nemandi getur skrifað stök orð og einfaldar setningar um sjálfan sig og hversdagslega hluti og atburði með stuðningi. Nýtt sér að einhverju leyti einfaldar reglur í íslenskri málfræði og beitt þeim í ritun en þarf mikinn stuðning og hjálpargögn.

2. stig. Nemandi getur skrifað einfalda texta sem tengjast daglegum athöfnum, áhugasviði, persónulegum högum, líðan og viðhorfum með miklum stuðningi hjálpargagna. Skrifað stuttar, einfaldar ritgerðir um efni sem unnið er í námsgreinum með miklum stuðningi. Nýtt sér einfaldar reglur í íslenskri málfræði og beitt þeim í ritun, með stuðningi hjálpargagna.

3. stig. Nemandi getur skrifað samfelldan texta um margvísleg efni og tengt efnisgreinar í línulega, rökrétta heild, með stuðningi hjálpargagna. Skrifað námsritgerðir og notað mikilvægan námsorðaforða með stuðningi orðalista og orðabóka. Nýtt sér reglur í íslenskri málfræði og stafsetningu og beitt þeim í ritun, með stuðningi hjálpargagna.

19.7

Íslenskt táknmál og íslenska

Traust kunnátta í íslensku táknmáli og íslensku er ein meginundirstaða staðgóðrar menntunar heyrnarlausra og heyrnarskertra. Námsgreinin tvítyngi íslensks táknmáls og íslensku er skipulögð sem heildstæð námsgrein á sama hátt og íslenskan sem móðurmál. Auk þess er þjálfun í táknmáli, íslensku ritmáli og jafnvel talmáli, þegar börnin nota það til samskipta, felld inn í allar námsgreinar grunnskóla. Í þessum kafla eru sett fram hæfniviðmiðHæfniviðmiðSú hæfni sem nemanda er ætlað að hafa náð tökum á við lok tiltekins námstímabils.HæfniviðmiðHæfniviðmiðSú hæfni sem nemanda er ætlað að hafa náð tökum á við lok tiltekins námstímabils.hæfniHæfniHugtakið hæfni felur í sér yfirsýn og getu til að hagnýta þekkingu og leikni. Hæfni sem stefnt er að í upphafi er skilgreind til að leggja grunn að heildstæðri almennri menntun. Hæfni er nemendamiðuð, hæfni er útfærð innan hvers námssviðs og námsgreinar. sem nemanda er ætlað að hafa náð tökum á við lok tiltekins námstímabils. fyrir talað táknmál og tjáningu með og án táknmálstúlks, íslenskt táknmál og íslensku, lestur og bókmenntir, skráningu táknmálstexta og ritun og loks málfræði. Ekki eru hér sett fram sérstök hæfniviðmið vegna táknmáls í öðrum námsgreinum eða námssviðum, en hafa verður í huga sérstakar þarfir táknmálsnemenda þegar þeir leggja stund á aðrar námsgreinar, ekki síst í námi í erlendum tungumálum. Táknmálsnemendur eiga að fá tækifæri til að nota íslenskt táknmál við nám í öllum námsgreinum, eftir því sem við verður komið og fá viðeigandi táknmálstúlkun.

Litið er svo á að íslenska táknmálið sé hið daglega samskipta- og kennslumál en einnig íslenska eða að minnsta kosti íslenskt ritmál. Leggja ber áherslu á öflugt samstarf við heimilin um þjálfun í íslensku táknmáli og íslensku á öllum stigum grunnskóla. Þetta er mikilvægt samstarfsverkefni heimila og skóla og fjölskyldan gegnir veigamiklu hlutverki í að skapa virðingu fyrir báðum málunum, styrkja þau og rækta og viðhalda áhuga nemenda, ekki síst hvað varðar þjálfun í lestri myndefnis á táknmáli, lestri íslensku og tjáningu og almennri málrækt.

19.8

Hæfniviðmið fyrir íslenskt táknmál og íslensku

HæfniviðmiðHæfniviðmiðSú hæfni sem nemanda er ætlað að hafa náð tökum á við lok tiltekins námstímabils.HæfniviðmiðHæfniviðmiðSú hæfni sem nemanda er ætlað að hafa náð tökum á við lok tiltekins námstímabils.hæfniHæfniHugtakið hæfni felur í sér yfirsýn og getu til að hagnýta þekkingu og leikni. Hæfni sem stefnt er að í upphafi er skilgreind til að leggja grunn að heildstæðri almennri menntun. Hæfni er nemendamiðuð, hæfni er útfærð innan hvers námssviðs og námsgreinar. sem nemanda er ætlað að hafa náð tökum á við lok tiltekins námstímabils. í íslensku táknmáli eru sett fram í fjórum mismunandi flokkum með sambærilegum hætti og í íslensku, þ.e. talað táknmál og tjáning með og án táknmálstúlks, lestur og bókmenntir, skráning táknmálstexta og ritun og málfræði. Í heildina sýnir taflan þá hæfniHæfniHugtakið hæfni felur í sér yfirsýn og getu til að hagnýta þekkingu og leikni. Hæfni sem stefnt er að í upphafi er skilgreind til að leggja grunn að heildstæðri almennri menntun. Hæfni er nemendamiðuð, hæfni er útfærð innan hvers námssviðs og námsgreinar.HæfniHæfniHugtakið hæfni felur í sér yfirsýn og getu til að hagnýta þekkingu og leikni. Hæfni sem stefnt er að í upphafi er skilgreind til að leggja grunn að heildstæðri almennri menntun. Hæfni er nemendamiðuð, hæfni er útfærð innan hvers námssviðs og námsgreinar.Hugtakið hæfniHæfniHugtakið hæfni felur í sér yfirsýn og getu til að hagnýta þekkingu og leikni. Hæfni sem stefnt er að í upphafi er skilgreind til að leggja grunn að heildstæðri almennri menntun. Hæfni er nemendamiðuð, hæfni er útfærð innan hvers námssviðs og námsgreinar. felur í sér yfirsýn og getu til að hagnýta þekkingu og leikniLeikniLeikni er bæði vitsmunaleg og verkleg. Hún felur í sér að geta beitt aðferðum, verklagi og rökréttri hugsun.. HæfniHæfniHugtakið hæfni felur í sér yfirsýn og getu til að hagnýta þekkingu og leikni. Hæfni sem stefnt er að í upphafi er skilgreind til að leggja grunn að heildstæðri almennri menntun. Hæfni er nemendamiðuð, hæfni er útfærð innan hvers námssviðs og námsgreinar. sem stefnt er að í upphafi er skilgreind til að leggja grunn að heildstæðri almennri menntun. HæfniHæfniHugtakið hæfni felur í sér yfirsýn og getu til að hagnýta þekkingu og leikni. Hæfni sem stefnt er að í upphafi er skilgreind til að leggja grunn að heildstæðri almennri menntun. Hæfni er nemendamiðuð, hæfni er útfærð innan hvers námssviðs og námsgreinar. er nemendamiðuð, hæfniHæfniHugtakið hæfni felur í sér yfirsýn og getu til að hagnýta þekkingu og leikni. Hæfni sem stefnt er að í upphafi er skilgreind til að leggja grunn að heildstæðri almennri menntun. Hæfni er nemendamiðuð, hæfni er útfærð innan hvers námssviðs og námsgreinar. er útfærð innan hvers námssviðs og námsgreinar. sem hver einstaklingur skal búa yfir við lok 4., 7. og 10. bekkjar.

Talað táknmál og tjáning með og án táknmálstúlks
Við lok 4. bekkjar getur nemandi:Við lok 7. bekkjar getur nemandi:Við lok 10. bekkjar getur nemandi:
talað táknmál skýrt, hefur áferðarfallegan framburð og getur nýtt sér leiðbeiningar og aðstoð við að bæta framburð og framsögn,tjáð sig skýrt og skilmerkilega með og án táknmálstúlks og gert sér grein fyrir gildi góðrar framsagnar,flutt mál sitt skýrt og skilmerkilega með og án táknmálstúlks og hefur tileinkað sér viðeigandi talhraða og fas,
tjáð sig með aðstoð leikrænnar tjáningar frammi fyrir hópi og túlkað á táknmáli eða leikið texta af ýmsum gerðum,staðið fyrir máli sínu, tjáð eigin skoðanir og tilfinningar og haldið athygli áheyrenda, m.a. með aðstoð leikrænnar tjáningar,gert sér grein fyrir eðli góðrar framsagnar og framburðar og nýtt leiðbeiningar um framsögn, svo sem um áherslu, látbrigði, hrynjandi og fas og lagað það að viðtakanda og samskiptamiðli á fjölbreyttan hátt, m.a. með leikrænni tjáningu,
sagt frá eftirminnilegum atburði og lýst ákveðnu fyrirbæri og endursagt efni sem hlustað hefur verið á, horft á eða lesið,flutt mál sitt skipulega með viðeigandi áherslum og túlkun og tekið þátt í samræðum og rökræðum samkvæmt reglum, með og án táknmálstúlks,nýtt aðferðir sem hann hefur lært til að taka virkan þátt í samvinnu, samræðum og rökræðum, tjáð skoðanir sínar með ýmsum hætti, rökstutt þær og valið þeim miðil sem hentar,
hlustað og horft með athygli og skilningi á upplestur á táknmáli, túlkað leikið efni, ljóð og söngva og greint frá upplifun sinni,hlustað af athygli og beitt þekkingu sinni og reynslu til að skilja það sem tjáð er á ólíkan máta og kann að bregðast við á viðeigandi hátt,hlustað, tekið eftir og nýtt sér upplýsingar sem eru túlkaðar af töluðu máli til fróðleiks og skemmtunar, einnig notið myndefnis, túlkaðs upplestrar, leikins efnis og tónlistar og gert grein fyrir skoðun sinni á viðkomandi efni,
nýtt sér og endursagt efni á rafrænu formi,nýtt sér myndefni og rafrænt efni á gagnrýninn hátt,nýtt sér fjölmiðla, svo sem sjónvarp, kvikmyndir og rafrænt efni, og tekið afstöðu til þess sem þar er birt,
átt góð samskipti, hlustað og sýnt kurteisi.átt góð samskipti, hlustað, sýnt viðeigandi kurteisi og gætt að máli sínu.átt góð samskipti þar sem gætt er að máli, hlustun, tillitssemi, virðingu og kurteisi og gert sér grein fyrir því hvað er viðeigandi við mismunandi aðstæður.
Lestur og bókmenntir
Við lok 4. bekkjar getur nemandi:Við lok 7. bekkjar getur nemandi:Við lok 10. bekkjar getur nemandi:
notið þess að horfa á frásagnir og lestur á táknmáli og tileinkað sér efni þeirra,tileinkað sér efni úr bókum og fræðsluefni sem flutt er á táknmáli og lagt mat á það og túlkað,áttað sig á mismunandi leiðum til að koma boðskap á framfæri í táknmálstexta,
nýtt góðan táknforða við að skilja táknmálstexta,notað þekkingu og reynslu ásamt ríkulegum táknforða, þ.m.t. döfftákn, við skilning á táknmálstextum,skilið mikilvægi þess að efla eigin skilning á mismunandi mállýskum og framsetningu á táknmáli hjá fólki á ólíkum aldri, með ólíka félagslega stöðu, menntun og menningarlegan bakgrunn,
beitt aðferðum við umskráningu orða í táknmyndir og tengt þekkingu sína og reynslu við lesefni í því skyni að ná merkingu þess og samhengi í einföldum texta á íslensku,greint og fjallað um aðalatriði og helstu efnisorð í texta og notað efnisorð við endursögn á táknmáli,lesið með gagnrýnu hugarfari og greint aðalatriði frá auka- atriðum, dregið ályktanir af efni táknmálstexta, táknmálsfrétta og ritaðs texta,
valið sér bækur á íslensku ætlaðar börnum og lesið sér til ánægju,lesið sér til ánægju og fróðleiks og gert öðrum grein fyrir innihaldi texta,notið bókmennta, gert grein fyrir þeim tilfinningum og áhrifum sem þær vekja og hefur kynnst fjölbreyttum bókmenntum,
nýtt orðaforða íslensku við að skilja texta úr námsefni sem nemandinn þekkir,notað þekkingu og reynslu ásamt orðaforða íslensku við lestur og skilning á texta við hæfi,skilið mikilvægi þess að geta lesið og eflt eigið læsi með lestri mismunandi texta, s.s. bókmenntatexta, fræðsluefni og námsefni,
gert sér nokkra grein fyrir eðli og samsetningu táknmálsljóða, þekkt ljóð á prenti og gert sér grein fyrir rími og samhverfu,beitt nokkrum hugtökum til að fjalla um form og innihald ljóða á báðum málunum,fjallað um bundið mál og óbundið, táknmálsljóð og táknmálsfrásögn lesið og túlkað ljóð af ýmsum toga og áttað sig á myndmáli í bundnu og óbundnu máli,
þekkt og beitt hugtökunum, söguþráður, sögulok, sögupersónur og boðskapur,notað hugtök í bókmenntafræði við að gera grein fyrir þeim áhrifum sem tiltekið bókmenntaverk eða táknmálsfrásögn hefur á hann,nýtt helstu hugtök í bókmenntafræði í umræðu um bókmenntir,
tekið þátt í flutningi bókmenntatexta á táknmáli,þýtt einfalda íslenska texta á táknmál,þýtt íslenska bókmenntatexta við hæfi og fræðsluefni á táknmál,
lesið er úr táknmyndum og myndrænu efni, svo sem einföldum skýringarmyndum kortum og myndritum,lesið úr einföldum tölulegum og myndrænum upplýsingum og túlkað þær,unnið úr tölulegum og myndrænum upplýsingum, túlkað þær, tengt saman efni sem sett er fram á ólíkan hátt og nýtt sér,
aflað sér myndrænna upplýsingar úr ýmsum tiltækum gagnabrunnum, svo sem bókum og á rafrænu formi.safnað upplýsingum úr bókum eða á rafrænu formi og unnið úr þeim.aflað sér heimilda úr ýmsum gagnabrunnum svo sem bókum, tímaritum og efni á rafrænu formi.
Skráning táknmálstexta og ritun
Við lok 4. bekkjar getur nemandi:Við lok 7. bekkjar getur nemandi:Við lok 10. bekkjar getur nemandi:
skráð eigin táknmálstexta á myndrænt form,tjáð sig skýrt og af öryggi og beitt myndrænni tækni við skráningu táknmálstexta,beitt myndrænni tækni og margmiðlun við birtingu á efni á táknmáli og íslensku,
dregið rétt til stafs og skrifað íslensku skýrt og læsilega,skrifað læsilega og af öryggi með persónulegri rithönd, beitt algengum aðgerðum í ritvinnslu,skrifað skýrt og greinilega og öðlast persónulega rithönd, beitt ritvinnslu af öryggi, gengið frá texta og notað orðabækur og önnur tiltæk hjálpargögn,
nýtt, í samningu táknmálstexta og ritun, þekkingu á grunnþáttum í byggingu texta, svo sem upphafi, meginmáli og niðurlagi,valið textategund, skipulagt og orðað texta bæði á íslensku táknmáli og íslensku, svo sem sögur, frásagnir, lýsingar og fyrirmæli, á þann hátt sem hæfir tilefni,beitt skipulegum vinnubrögðum við skráningu táknmálstexta og í ritun, skipað efnisatriðum í röklegt samhengi og mótað málsgreinar og efnisgreinar,
samið táknmálstexta frá eigin brjósti, svo sem sögu, frásögn, ljóð eða skilaboð,samið texta þar sem beitt er eigin sköpun, notið þess að tjá hugmyndir sínar og reynslu og veita öðrum hlutdeild með því að kynna efnið eða leyfa öðrum að horfa á eða lesa,tjáð hugmyndir sínar og skoðanir og fært rök fyrir þeim í táknmálstexta eða rituðu máli,
nýtt sér fyrirmyndir í gerð táknmálstexta og ritun, svo sem með því að horfa á útgefið táknmálsefni, lestri bóka, blaða eða rafræns efnis,lesið texta og skoðað hann með það í huga að kanna hvernig höfundur skrifar og nýtt það við eigin ritun,valið og skrifað mismunandi textagerðir sem hæfa viðkomandi verki og beitt mismunandi táknaforða og fjölbreytilegu myndmáli í táknmáli og þýtt á íslensku með mismunandi orðaforða og málsniði við hæfi,
beitt svipbrigðum og öðrum látbrigðum við greinarmerkjasetningu í táknmáli, beitt einföldum stafsetningarreglum og notað tiltæk hjálpargögn við hæfi,beitt helstu atriðum stafsetningar og greinarmerkjasetningar,beitt reglum um réttritun og hefur náð góðu valdi á stafsetningu og gerir sér grein fyrir að góð stafsetning er virðing við mál, texta og lesanda,
byggt upp skipulega frásögn og skrifað minnispunkta á íslensku fyrir frásögn flutta á táknmáli,gengið frá texta og nýtt sér orðabækur, leiðréttingarforrit og önnur hjálpargögn við ritun,viðhaft skipuleg vinnubrögð við ritun,
skrifað texta á tölvu og beitt einföldustu aðgerðum í ritvinnslu.skrifað texta á tölvu og beitt allmörgum aðgerðum í ritvinnslu.valið viðeigandi heimildir, vísað til þeirra og sett í heimildaskrá, svo sem reglur kveða á um.
Málfræði
Við lok 4. bekkjar getur nemandi:Við lok 7. bekkjar getur nemandi:Við lok 10. bekkjar getur nemandi:
skilið mikilvægi hlutverkaskipta og augnsambands í frásögnum, skilið notkun rýmis og beitt próformasögnum og látbrigðum í táknmáli,beitt hlutverkaskiptum, rými og látbrigðum á skapandi hátt,beitt hugtökunum próformasögn, hlutverkaskipti, rými og látbrigði í umræðum um málið,
ráðið í mun á sögnum nafnorðum/táknum og lýsingarorðum/ táknum og áttað sig á mismunandi hlutverki þeirra í báðum málunum,fundið próformasögn/ sagnlið, nafntákn, lýsingartákn og látbrigði í táknmálstexta og fundið tölu og áttbeygingar í táknmáli og kyn, tölu og fall í íslensku,nýtt sér grundvallarþekkingu um málfræðilegar formdeildir táknmáls og orðflokka íslensku í umfjöllun um táknmál, raddmál og ritað mál,
talað táknmál af öryggi og ræður yfir orðaforða og málskilningi sem hæfir þroska. Þekkir döfftákn og getur beitt þeim,nýtt og hefur öðlast góðan orðaforða á íslensku og íslenskutáknmáli,glöggvað sig á mikilvægi orða- og táknforða, gert grein fyrir uppbyggingu orðasafns/táknasafns íslensku og íslensks táknmáls og gert sér grein fyrir ólíkum uppruna orða og tákna og mismunandi notkun þeirra eftir aðstæðum,
beitt fingrastöfun af leikni, raðað í stafrófsröð og áttar sig á mun sérhljóða og samhljóða,flett upp orðum sem raðað er í stafrófsröð,flett upp í handbókum, orðasöfnum og rafrænum orðabönkum og nýtt þekkingu sína á málfræði til að bæta málnotkun, stafsetningu og tungumálanám,
áttað sig á byggingarhluta tákna og þekkir hugtökin fingrastöfun, tákn, samsett tákn, bókstafur, orð, samsett orð og málsgrein,nýtt hugtökin bókstafur, grunnbreyta, hljóð, sérhljóð, samhljóð, atkvæði, orð, tákn og málsgrein í umræðu um tungumálin,beitt hugtökunum grunnbreyta, handform, myndunarstaður, hreyfing og afstaða í umræðum um íslenska táknmálið,
gert grein fyrir helstu reglum við myndun nafnatákna, áttað sig á mun samnafna og sérnafna og getur nýtt sér þá þekkingu við stafsetningu,nýtt þekkingu á orðhlutum og samsetningu orða í stafsetningu og umræðu um ritaðan texta og á grunnbreytum og samsetningu tákna í táknmálstexta,nýtt sér þekkingu sína á málfræði til að bæta málnotkun, stafsetningu og tungumálanám og gert sér grein fyrir mikilvægi þess að vanda mál, bæði táknmál og íslensku, og nauðsyn þess að öðlast trú á eigin kunnáttu í málunum,
fundið samheiti og andheiti í báðum málum,stigbreytt með látbrigðum á táknmáli, þekkir samsvarandi stigbreytingu á íslensku, og getur greint tímalínur í táknmáli og fundið nútíð, þátíð og nafnhátt sagna í íslensku,gert grein fyrir því hvernig málin nota ólíkar leiðir til að tjá tíð og stigbreytingu,
gert sér grein fyrir ólíkri uppbyggingu íslensks táknmáls og íslensku.gert sér grein fyrir notagildi málfræði íslenska táknmálsins við nám í íslensku og erlendum málum.nýtt þekkingu sína á málfræði við nám í íslensku og erlendum málum.
19.9

Matsviðmið fyrir íslenskt táknmál og íslensku

Um námsmatNámsmatMat á árangri nemenda í námi sem skipulagt hefur verið með hliðsjón af aðalnámskrá út frá hæfniviðmiðum.NámsmatNámsmatMat á árangri nemenda í námi sem skipulagt hefur verið með hliðsjón af aðalnámskrá út frá hæfniviðmiðum.Mat á árangri nemenda í námi sem skipulagt hefur verið með hliðsjón af aðalnámskráAðalnámskráNámskrá, gefin út af yfirvöldum menntamála, sem kveður á um markmið og fyrirkomulag skólastarfs á landsvísu. Aðalnámskrá útfærir nánar ákvæði laga um námsgreinar og námssvið, og segir til um áherslur og vægi. Aðalnámskrá er stjórntæki til að fylgja eftir ákvæðum laga um skólastarf og er ætlað að samræma nám og kennslu að því marki sem þörf er talin á. Aðalnámskrá er hin opinbera stefna, skólanámskrá byggir á aðalnámskrá og er löguð að stefnu hvers skóla, bekkjarnámskrá byggir á aðalnámskrá og skólanámskrá og gildir fyrir hvern bekk eða námshóp. út frá hæfniviðmiðum. í íslensku og íslensku táknmáli gilda sömu aðferðir og lögmál en við bætist mat á færni nemenda í að nota íslenska táknmálið í tjáningu og skilningur og þekkingÞekkingFræðilegt og hagnýtt safn staðreynda, lögmála, kenninga og aðferða.ÞekkingÞekkingFræðilegt og hagnýtt safn staðreynda, lögmála, kenninga og aðferða.Fræðilegt og hagnýtt safn staðreynda, lögmála, kenninga og aðferða. nemandans á því. Unnt er að sinna matinu með ýmsum verkefnum sem krefjast tjáningar á táknmáli eða íslensku, með og án táknmálstúlks.

Matsviðmið
A

Nemandi getur flutt mál sitt mjög skýrt og áheyrilega með blæbrigðum og áherslum sem hæfa efni og tilefni og hefur af öryggi tileinkað sér viðeigandi talhraða. Hustað af öryggi, tekið eftir og nýtt sér upplýsingar í töluðu táknmáli til fróðleiks, skemmtunar og sem heimildir í vinnu, og notið myndefnis, leikins efnis, tónlistar og sett fram á sjálfstæðan hátt rökstutt mat á viðkomandi efni.

Lesið af öryggi almennan texta á táknmáli, með mjög góðum skilningi og túlkun á efni þeirra, fjallað um íslenskar og erlendar bókmenntir á gagnrýninn hátt og gert sér mjög góða grein fyrir gildi bókmennta í menningu þjóðarinnar.

Beitt skipulegum vinnubrögðum við samningu táknmálstexta, skipað efnisatriðum í röklegt samhengi og mótað málsgreinar og efnisgreinar af öryggi og á skýran hátt, beitt mjög vel stafsetningu og greinarmerkjasetningu og fylgt viðmiðum um uppbyggingu texta.

Beitt málfræðihugtökum af öryggi í umræðu um notkun táknmáls og ritmáls og þróun þess.

Beitt mjög vel þekkingu sinni á beygingarlegum og merkingarlegum einkennum formdeilda táknmáls og orðflokka íslensku og gert sér góða grein fyrir hlutverki þeirra.

B

Nemandi getur flutt mál sitt skýrt og áheyrilega með blæbrigðum og áherslum sem hæfa efni og tilefni og hefur tileinkað sér viðeigandi talhraða. Hlustað, tekið eftir og nýtt sér upplýsingar í töluðu táknmáli til fróðleiks og skemmtunar, einnig með aðstoð táknmálstúlks notið talaðs máls, myndefnis, upplestrar, leikins efnis og tónlistar og gert grein fyrir skoðun sinni á viðkomandi efni og sett fram rökstutt mat á viðkomandi efni.

Lesið almennan texta, og sýnt góðan skilning og túlkað efni hans, fjallað um íslenskar og erlendar bókmenntir og gert sér góða grein fyrir gildi bókmennta í menningu þjóðarinnar.

Beitt skipulegum vinnubrögðum við samningu táknmálstexta og ritun, skipað efnisatriðum í röklegt samhengi og mótað málsgreinar og efnisgreinar, beitt stafsetningu og greinarmerkjasetningu af nokkru öryggi og oftast fylgt viðmiðum um uppbyggingu texta.

Beitt málfræðihugtökum af nokkru öryggi í umræðu um notkun táknmáls og ritmáls og þróun þess.

Beitt þekkingu sinni á beygingarlegum og merkingarlegum einkennum orðflokka og gert sér nokkuð góða grein fyrir hlutverki þeirra.

C

Nemandi getur flutt mál sitt sæmilega skýrt en nokkuð skortir á eðlilegan talhraða og áherslur.

Hlustað, tekið eftir og nýtt sér að einhverju marki talað táknmál til fróðleiks og skemmtunar með aðstoð táknmálstúlks og einnig notið myndefnis, upplestrar, leikins efnis og tónlistar og sett fram mat á viðkomandi efni.

Lesið almenna texta með sæmilegum skilningi og túlkun á efni þeirra, að nokkru marki, fjallað um íslenskar og erlendar bókmenntir og gert sér nokkra grein fyrir gildi bókmennta í menningu þjóðarinnar.

Beitt nokkuð skipulegum vinnubrögðum við samningu táknmálstexta og ritun, skipað efnisatriðum í samhengi að vissu marki og mótað málsgreinar og efnisgreinar, beitt stafsetningu og greinarmerkjasetningu nokkuð vel og fylgt viðmiðum um uppbyggingu texta að nokkru leyti.

Beitt helstu málfræðihugtökum í umræðu um notkun málsins og ritmáls og þróun þess

Beitt að nokkru leyti þekkingu sinni á beygingarlegum og merkingarlegum einkennum orðflokka og gert sér sæmilega grein fyrir hlutverki þeirra.