Programy nauczania

Materiały pomocnicze

Szukaj

Curriculum icon
Szkoła podstawowa

Przedmowa

Sekcja ogólna

Kierunek studiów

Rozdział 21

Sztuka i rzemiosło

W tym rozdziale wyjaśniono wartość edukacyjną i główne cele zajęć artystycznych i rzemiosła. Brano pod uwagę sześć podstawowych elementów omówionych w rozdziale 2, obszary zainteresowania w uczeniu się omówione w rozdziale 6 oraz kluczowe kompetencje zdefiniowane w rozdziałach 9.4 i 18.

Standardy kompetencji ustalono dla klas 4, 7 i 10 w zakresie sztuk pięknych, tańca, dramatu, sztuk wizualnych i muzyki, a także w zakresie przedmiotów takich jak gospodarstwo domowe, projektowanie i budownictwo oraz edukacja włókiennicza. Na podstawie kryteriów kompetencyjnych wybierane są metody nauczania, materiały edukacyjne i metody oceniania, które zostaną omówione w programie nauczania danej szkoły.

Na końcu rozdziału przedstawiono kryteria oceniania przedmiotów artystycznych oraz kryteria oceniania przedmiotów projektowych na koniec klas 4, 7 i 10. Kryteria oceniania podane na koniec klasy czwartej i siódmej stanowią wytyczne dla szkół i są przedstawiane wyłącznie w celu wsparcia oceny na koniec najmłodszych i średnich klas. Szkoły są zobowiązane do stosowania kryteriów oceniania pod koniec 10. klasy przy kończeniu nauki u uczniów w 10. klasie.

21.1

Wartość edukacyjna i główny cel sztuki i rzemiosła

Sztuka i design to dwie zupełnie różne dziedziny, ale mimo to istnieje wiele rzeczy, które je łączą.

W ramach przedmiotów artystycznych i rzemieślniczych uczniowie nabywają umiejętności w zakresie kultury, procesów, obrazów, zdrowia, ruchu, mowy ciała i emocji innych osób, mimiki twarzy, niuansów języka i tonu, technologii oraz środowiska stworzonego przez człowieka. Uczniowie mają zapewnioną różnorodność możliwości i sytuacji, w których mogą rozwijać swoje zdolności twórcze, pogłębiać je i poznawać sposoby wykorzystania swojej kreatywności w praktyce. W pracy twórczej uczniowie mają okazję uruchomić i rozwinąć swoją wyobraźnię, ćwiczyć podejmowanie decyzji poprzez rozważanie i ocenianie różnych opcji oraz oglądać rezultaty swojej pracy. Uczniowie rozwijają się we współpracy z innymi, wzmacniają swoją niezależność i samoświadomość oraz znajdują sposób na wykorzystanie swoich talentów.

Głównym celem nauki sztuki i rzemiosła jest umożliwienie wszystkim uczniom zapoznania się z różnymi metodami pracy, które sprawdzają umiejętności techniczne, kreatywność, różnorodność sposobów wyrażania siebie oraz koordynację umysłu, serca i rąk. Na zajęciach plastycznych uczniowie mają okazję tworzyć przedmioty, pracować z symbolami, dźwiękami, kulturą kulinarną i ciałem w czasie i przestrzeni. Choć wiele łączy sztukę i rzemiosło, jest też wiele rzeczy, które je od siebie różnią. Łączy je nacisk na rzemiosło, technologię, kreatywność, estetykę i wartości, wiedzę o materiałach, mowę ciała, interpretację i ekspresję. Jednakże w różnych dyscyplinach stosuje się różne media i metody, a co za tym idzie, różne są podejścia i różny stopień nacisku na wyżej wymienione aspekty.

Wszystko to rozwija i wzmacnia umiejętność uczniów łączenia myślenia konkretnego z abstrakcyjnym oraz radzenia sobie ze stale zmieniającym się światem w sposób osobisty, krytyczny i kreatywny. Równowaga między nauką teoretyczną i praktyczną stwarza uczniom równe szanse na znalezienie sposobu na rozwijanie swoich talentów i zainteresowań.

Wartość edukacyjna sztuki polega na umożliwieniu uczniom wyrażania i pogłębiania swoich uczuć oraz zdobywania wiedzy i doświadczeń, których nie da się wyrazić wyłącznie słowami. Twórczość artystyczna otwiera uczniom możliwości pracy z pomysłami, zadawania pytań, refleksji i interpretowania własnych doświadczeń oraz doświadczeń innych osób. W ten sposób rozwijają swoje umiejętności i zdolność do krytycznej i kreatywnej oceny swoich działań i otoczenia. Podczas tworzenia sztuki często otwierają się nowe i nieoczekiwane perspektywy na idee i przedmioty, uwalniają się zahamowania, a poczucie humoru uczniów jest często wykorzystywane w nietypowych i trudnych projektach. W takich sytuacjach często ujawniają się ukryte talenty i mocne strony, a uczniowie nawiązują ze sobą kontakt.

Sztuka w swoich najróżniejszych formach, zarówno dawniej, jak i dziś, zajmuje się koncepcjami, ideami i przedmiotami związanymi z ludźmi i ich bezpośrednim otoczeniem. Poruszają nas, pobudzają naszą wyobraźnię, wzmacniają poczucie piękna i otwierają nam drogę do badania i oceniania własnych wartości i przekonań. W ramach sztuki uczniowie mogą badać wartości społeczne i ludzkie w różnych czasach i różnych obszarach kulturowych, a także wartości osobiste, takie jak wartości wobec jednostek, rodziny, społeczeństwa, pracy i zabawy, natury i środowiska, równości, piękna, brzydoty, przemocy i miłości.

Edukacja artystyczna powinna pomagać uczniom nabyć umiejętności radzenia sobie z nieprzewidzianymi zdarzeniami w sposób kreatywny, dostrzegania nowych wzorców, myślenia o rozwiązaniach oraz rozwijania osobistej ekspresji i gustu.

W przypadku przedmiotów opartych na projektach uczniowie mają okazję wykorzystać swoją wyobraźnię, kreatywność, wiedzę i umiejętności, aby radzić sobie z otoczeniem w określonym celu. Uczniowie mają okazję szukać rozwiązań, zdobywać niezależność w pracy oraz uczyć się krytycznej oceny własnej pracy i decyzji. Uczniowie muszą zajmować się zadaniami, które są odpowiednie dla ich rozwoju, eksperymentować i wykorzystywać technologię w swojej pracy, aby zwiększyć swoją pewność siebie i satysfakcję z pracy.

Umiejętności, technologia i wiedza opierają się na głęboko zakorzenionych tradycjach rzemiosła i stanowią fundament silnej kultury pracy i innowacyjności, które są ważne dla nowych pokoleń.

Nasze otoczenie w dużej mierze opiera się na technologii, która stanowi jeden z twórczych elementów kultury i kształtuje jej wygląd, treść, znaczenie i cel. We współczesnym środowisku pracy stale rosną wymagania dotyczące wiedzy technicznej i zrozumienia gospodarki o obiegu zamkniętym, globalnej równości i ekologicznych rozwiązań. Wiedza na temat środowiska i posiadanie wiedzy na jego temat jest warunkiem koniecznym do wywierania na nie zrównoważonego wpływu. Dzięki projektom uczniowie zdobywają wiedzę na temat swojego otoczenia oraz podstawową wiedzę.

Kształcenie zawodowe powinno pomagać uczniom stać się niezależnymi w pracy, nabyć umiejętności rozwiązywania problemów, rozwinąć własne poczucie piękna oraz umiejętności sensoryczno-motoryczne.

Przy planowaniu zajęć i nauczaniu przedmiotów artystycznych i rzemiosła należy brać pod uwagę wszystkie standardy kompetencyjne obowiązujące w szkole. Należy zachęcać uczniów do nabywania oczekiwanych kompetencji, ale kompetencje obejmują ogólny obraz sytuacji oraz umiejętność stosowania nabytej wiedzy i umiejętności.

Standardy kompetencyjne dla poszczególnych dziedzin sztuki i rzemiosła podzielone są na kilka kategorii. Kategorie te nie są izolowane w obrębie każdego przedmiotu, lecz stanowią część zintegrowanej całości, w której każda kategoria może czerpać korzyści z pozostałych, zarówno w obrębie przedmiotów i dziedzin studiów, jak i pomiędzy nimi. Daje to możliwość kompleksowej pracy projektowej i integracji. Naukę i nauczanie przedmiotów artystycznych i rzemieślniczych można podzielić na naukę samych dyscyplin, w których są one praktykowane, ale można je również zintegrować ze wszystkimi studiami ogólnymi lub określonymi obszarami studiów w dowolnym momencie. Bez względu na to, którą ścieżkę się wybierze, metody nauczania powinny być dostosowane do metod pracy danej dyscypliny.

Nauczanie przedmiotów artystycznych i rzemieślniczych powinno mieć na celu zapewnienie, aby uczniowie wykształcili i utrzymali pozytywne nastawienie oraz szacunek do przedmiotów wchodzących w zakres danej dziedziny nauki.

Uczniom należy dać możliwość rozwijania swoich pomysłów, odkrywania swoich mocnych stron, podejmowania inicjatywy i opracowywania własnych sposobów wdrażania pomysłów w pracy i korzystaniu z materiałów.

Należy nauczyć studentów, jak rozwijać i wdrażać swoje pomysły, wykorzystywać odpowiednie procedury oraz szkolić ich w kreatywnych, analitycznych i interpretacyjnych metodach pracy. Metody nauczania muszą zatem opierać się na aktywności, kreatywności i wykonywaniu zawodu, w którym projekty studentów stają się znaczącymi, namacalnymi produktami.

21.2

Kryteria kompetencji dla dyscyplin artystycznych

Standardy kompetencji w dziedzinie sztuki zostały określone dla sztuk widowiskowych: tańca i dramatu, a także sztuk wizualnych i muzyki.

21.3

Kryteria kwalifikacyjne dla zawodów

Ustanowiono standardy kompetencji dla różnych dyscyplin w zakresie gospodarstwa domowego, projektowania i budownictwa oraz edukacji tekstylnej.

21.4

Kryteria oceny dyscyplin artystycznych i rzemieślniczych

Kryteria oceniania ustalane są dla wszystkich przedmiotów i dziedzin nauki na koniec klas 4, 7 i 10 i stanowią opis tego, w jakim stopniu uczeń opanował określoną umiejętność. Szkoły mają obowiązek ustalić kryteria oceniania przedmiotów i dziedzin nauki dla pozostałych grup wiekowych i uwzględnić je w programie nauczania.

Kryteria oceny są wyświetlane w skali ocen od A do D. A opisuje wybitną kompetencję, B opisuje dobrą kompetencję, C opisuje dostateczną kompetencję, a D opisuje kompetencję, która nie spełnia kryteriów opisanych w C. Można założyć, że większość uczniów osiągnie kompetencję określoną w B, kompetencję osiągniętą, ponieważ opierają się one na kryteriach kompetencyjnych danego roku.

Ocenę A przyznaje się tym, którzy wykażą się wybitnymi zdolnościami, a ocenę C tym, którzy nie spełniają w pełni wymagań określonych w kryteriach B. Nie ma ustalonych kryteriów dla D, ale dowody te są wykorzystywane, gdy uczeń nie spełnia wymagań określonych w kryteriach C. Następnie szkoła dokonuje szczegółowej oceny umiejętności ucznia.

Szkoły są zobowiązane do stosowania skali ocen i kryteriów oceny A–D przy kończeniu nauki u uczniów z klasy 10.

Skala ocen A–D oraz kryteria oceniania podane na koniec klas 4 i 7 mają służyć jako wskazówka dla szkół i są przedstawiane wyłącznie w celu wsparcia oceny na koniec poziomu podstawowego i średniego.

Kryteria oceny dla każdego okresu nauki będą opierać się na kryteriach kompetencyjnych i celach edukacyjnych, nad którymi pracowano. Najważniejsze jest, aby na koniec okresu nauki ocenić, czego oczekiwano od ucznia według kryteriów oceny.

Wyniki oceny muszą opierać się na rzetelnych danych i zróżnicowanych metodach oceny, aby uczniowie, rodzice i szkoły otrzymywali jak najdokładniejsze informacje na temat swojego statusu.

Wspólne kryteria oceny ustalane są z jednej strony dla dyscyplin artystycznych, z drugiej zaś dla dyscyplin technicznych. Po ukończeniu szkoły podstawowej uczniowie otrzymają dwie oceny za sztukę i rzemiosło: jedną za sztukę i rzemiosło i drugą za rzemiosło. Szkoły podają oceny innych ocen przewidzianych w programie nauczania.