Programy nauczania

Materiały pomocnicze

Szukaj

Curriculum icon
Szkoła podstawowa

Przedmowa

Sekcja ogólna

Kierunek studiów

Strona tytułowa

Szkoła podstawowa

Undanþágur frá aðalnámskrá
Rozdział 16

Undanþágur frá aðalnámskrá

Edukacja dzieci jest kluczem do ich przyszłości. Wszystkie dzieci mają prawo do edukacji i należy zagwarantować im równe szanse w dostępie do edukacji. Cała społeczność szkolna musi systematycznie działać na rzecz zapewnienia dzieciom udanego wykształcenia. Prawo dziecka do edukacji obejmuje między innymi: zagwarantowane w Ustawie o edukacji podstawowej oraz w Konwencji Narodów Zjednoczonych o prawach dziecka, por. prawo nr. 19/2013 (dalej: Konwencja Dziecięca). We wszystkich działaniach administracyjnych, włączając w to realizację zajęć szkolnych, prawa dziecka muszą być respektowane.

Gminy odpowiadają za funkcjonowanie i pracę merytoryczną szkół podstawowych. Dotyczy to sytuacji, gdy gminy prowadzą szkoły podstawowe samodzielnie, zawierają umowy z podmiotami prywatnymi na prowadzenie szkół lub robią to w jakiś inny sposób. Ministerstwo Edukacji i Spraw Dzieci ponosi ogólną odpowiedzialność za sprawy obowiązkowej edukacji w kontaktach z gminami. Minister ma również prawo rozstrzygać spory zgodnie z postanowieniami Ustawy o obowiązkowym kształceniu, w tym decyzje dotyczące zwolnień z krajowego przewodnika programowego.

Obowiązkowa edukacja dziecka w szkole podstawowej rozpoczyna się na ogół w roku kalendarzowym, w którym kończy ono szósty rok życia. Obowiązek kształcenia podstawowego może być realizowany w szkołach podstawowych prowadzonych przez gminę, w szkołach podstawowych prowadzonych niezależnie lub w inny uznany sposób zgodnie z ustawą o szkolnictwie podstawowym, np. poprzez naukę w szkole międzynarodowej, szkole rozwojowej lub poprzez nauczanie domowe.

Gmina ma obowiązek zapewnić wszystkim dzieciom w wieku szkolnym możliwość nauki w szkole zgodnie z prawem i zobowiązaniami międzynarodowymi. Obowiązek ten dotyczy dzieci, które mają stałe miejsce zamieszkania na terenie gminy, a także dzieci umieszczonych w pieczy zastępczej prowadzonej przez rodziców zastępczych, którzy mają stałe miejsce zamieszkania na terenie gminy. W przypadku braku decyzji organu rządowego w sprawie miejsca zamieszkania dziecka, obowiązek szkolny dziecka ustala samorząd lokalny, pod warunkiem że dziecko mieszka na terenie gminy i złożono wniosek o zapisanie go do szkoły. Ponadto Dyrekcja Pracy i władze lokalne mają obowiązek zapewnić edukację dzieciom ubiegającym się o ochronę międzynarodową. Samorząd lokalny w gminie, w której dziecko ma stałe miejsce zamieszkania, może uzgodnić z inną gminą zapewnienie dziecku miejsca w szkole, tak aby gmina przyjmująca miała takie same obowiązki w stosunku do miejsca zamieszkania dziecka, jak gdyby dziecko miało stałe miejsce zamieszkania w tej gminie. Jeżeli takie porozumienie zostało zawarte, gmina przyjmująca ma wobec dziecka wyżej wymieniony obowiązek.

Ustawa o obowiązkowym nauczaniu jasno określa odpowiedzialność każdej gminy za zapewnienie edukacji wszystkim dzieciom. Przepisy prawa dotyczącego obowiązkowego kształcenia muszą być zawsze interpretowane w sposób gwarantujący, że odpowiedzialność za prawo dzieci do edukacji nie ulegnie zmniejszeniu. Obowiązki wynikające z Ustawy o obowiązkowym szkolnictwie nie obejmują jednak dzieci w wieku obowiązku szkolnego, które przeprowadzają się poza granice kraju. Za edukację dziecka odpowiada państwo, do którego przeprowadza się dziecko, zgodnie z obowiązującymi w tym kraju przepisami. Jeśli chodzi o inne formy realizacji obowiązku szkolnego niż w gminnych szkołach podstawowych, należy zwrócić szczególną uwagę na dobrostan, bezpieczeństwo, udogodnienia i prawa dzieci, nawet jeśli nie uczęszczają one do szkoły zgodnie z tradycyjnymi schematami.

Zgodnie z ustawą o ochronie dzieci, każda osoba, która ze względu na zajmowane stanowisko lub wykonywaną pracę zajmuje się sprawami dzieci i dowie się o okolicznościach, które dają podstawy sądzić, że dziecko żyje w nieodpowiednich warunkach wychowawczych, jest poddawane przemocy lub innemu poniżającemu zachowaniu bądź poważnie zagraża jego zdrowiu i rozwojowi, jest zobowiązana zgłosić to służbom ochrony dzieci. Zgodnie z tą samą ustawą na pracownikach placówek oświatowych ciąży szczególny obowiązek sprawozdawczy. Muszą oni monitorować w jak największym stopniu zachowanie, wychowanie i warunki życia dzieci, a także powiadamiać służby ochrony dzieci, jeśli można przypuszczać, że sytuacja dziecka jest nie do przyjęcia.

Zgodnie z Ustawą o obowiązkowym szkolnictwie, rodzicami są osoby, które mają opiekę nad dzieckiem w rozumieniu Ustawy o dzieciach. Rodzice dbają o interesy swoich dzieci w wieku obowiązku szkolnego i są odpowiedzialni za ich edukację. Są oni również odpowiedzialni za zapewnienie, że ich dzieci zapiszą się do szkoły i będą do niej uczęszczać. Pracownicy szkoły odpowiadają za reagowanie na sygnały świadczące o tym, że potrzeby dziecka nie są odpowiednio zaspokajane zgodnie z Ustawą o integracji usług na rzecz dobra dziecka, a także za udzielanie rodzicom i/lub dziecku wskazówek dotyczących integracji usług. W przypadku nieobecności dziecka w szkole bez obiektywnych przyczyn dyrektor ma obowiązek poszukiwania rozwiązań i podjęcia decyzji o wprowadzeniu ulepszeń, ale ma również obowiązek zgłosić sprawę organom ochrony dzieci zgodnie z ustawą o ochronie dzieci.

Rodzice mają obowiązek wspierać swoje dzieci w nauce i uszanować obowiązek szkoły dotyczący codziennego uczęszczania do szkoły, bez wyjątku, chyba że uniemożliwiają to naturalne nieobecności, np. choroba. Rodzice odpowiadają również za monitorowanie postępów swoich dzieci w nauce we współpracy z nimi i nauczycielami. Rodzice powinni mieć możliwość uczestniczenia w edukacji swoich dzieci, jak również w ogólnych zajęciach szkolnych, w porozumieniu z nauczycielami sprawującymi nadzór i administratorami szkoły. Rodzice odpowiadają za edukację swoich dzieci, a odpowiedzialność ta rozciąga się również na czas ich nieobecności w szkole. Rodzice odpowiadają również za ochronę interesów swoich dzieci objętych obowiązkiem szkolnym i muszą konsultować się ze szkołą w sprawie uczęszczania ich dzieci do szkoły. Uczęszczanie do szkoły jest zarówno bezwarunkowym prawem, jak i obowiązkiem dzieci w wieku objętym obowiązkiem szkolnym, a odpowiedzialność rodziców w tym zakresie jest jasna.

Aby chronić prawo dzieci do edukacji i równe szanse uczenia się, a także zawsze kierować się dobrem dziecka, przepisy ustawy o obowiązkowym nauczaniu dotyczące zwolnień z obowiązku szkolnego należy interpretować wąsko. Co więcej, postanowienia dotyczące wyłączeń należy interpretować w świetle postanowień Konwencji o prawach dziecka, a także innych przepisów prawa gwarantujących prawa dziecka. Reakcja szkół na zwolnienia i odstępstwa od obowiązku szkolnego musi uwzględniać również inne przepisy, np. Ustawę o integracji usług na rzecz dobra dzieci. Konwencja o prawach dziecka zawiera między innymi zapis, który stanowi, że przy podejmowaniu przez rząd działań dotyczących dzieci priorytetem zawsze powinno być dobro dziecka, por. 3. sztuka. traktatu. W tym kontekście należy zwrócić szczególną uwagę na artykuły 2, 28 i 29 Konwencji o prawach dziecka, na mocy których Państwa-Strony uznają prawo dziecka do edukacji i w celu realizacji tego prawa oraz zapewnienia równych szans dla wszystkich, między innymi uczynią edukację podstawową obowiązkową i bezpłatną dla wszystkich oraz podejmą odpowiednie środki mające na celu promowanie regularnego uczęszczania do szkoły i zmniejszenie liczby uczniów porzucających naukę. Edukacja powinna również pomagać dzieciom rozwijać ich poczucie własnej wartości, talenty i umiejętności. Dzięki edukacji dzieci powinny poszerzyć swoją wiedzę na temat praw i obowiązków swoich i innych osób, a także rozwinąć wrażliwość i zrozumienie kultury oraz różnorodności.

16.1

Zwolnienia i odstępstwa od obowiązku szkolnego

Główną zasadą jest to, że dzieci w wieku objętym obowiązkiem szkolnym mają obowiązek uczęszczania do szkoły podstawowej. Aby przyznać zwolnienie z obowiązku szkolnego, muszą istnieć ważne powody, ponieważ wszystkie wyjątki od ogólnej zasady należy interpretować wąsko.

Rodzice, którzy mają stałe miejsce zamieszkania na Islandii, ale przez dłuższy czas przebywają za granicą, muszą uzyskać zwolnienie swojego dziecka z obowiązku szkolnego w odpowiedniej szkole, zgodnie z ogólnymi zasadami dotyczącymi zwolnień z obowiązku szkolnego w takich okolicznościach. Jeżeli istnieje możliwość zarejestrowania dziecka, które ma stałe miejsce zamieszkania na Islandii, w szkole w innym kraju, odpowiedzialność za taką rejestrację i poinformowanie o tym szkoły, w której dziecko ma stałe miejsce zamieszkania, ponoszą rodzice.

Ustawa o obowiązkowym kształceniu zawiera przepisy umożliwiające zwolnienia z obowiązku szkolnego i wymogów Narodowego Przewodnika po Programie Nauczania. Dyrektor szkoły jest zatem uprawniony do udzielania zwolnień z obowiązku szkolnego, z jednej strony, po uzyskaniu opinii służb oświatowych, a z drugiej strony, z obowiązku szkolnego. Zgodnie z Ustawą o obowiązkowym kształceniu, zwolnienie z obowiązku szkolnego obejmuje przyspieszenie lub opóźnienie rozpoczęcia zajęć w celu zapewnienia pewnego stopnia elastyczności w tym zakresie w szkołach obowiązkowych. Dyrektor szkoły podstawowej może zezwolić dziecku na rozpoczęcie nauki o rok wcześniej lub później, w zależności od porozumienia osiągniętego między rodzicami a szkołą. Decyzja ta opiera się na ocenie ekspertów, nauczycieli i dyrektorów szkół, a nadrzędną zasadą jest dobro dziecka. Inicjatywa podjęcia takich działań leży w gestii rodziców, którzy konsultują się ze szkołą. Szkoła przy ocenie takich przypadków musi zwrócić się o opinię do służb szkolnych gminy. Uczniowie muszą ukończyć wszystkie obowiązkowe zajęcia szkolne zgodnie z Narodowym Przewodnikiem Programowym przed ukończeniem obowiązkowej szkoły w czasie krótszym niż dziesięć lat lub ukończyć naukę w poszczególnych kierunkach studiów. Mimo że szkoła obowiązkowa może zostać ukończona w czasie krótszym niż dziesięć lat, szkoły obowiązkowe muszą oferować uczniom możliwość pogłębiania umiejętności w zakresie przedmiotów objętych szkołą obowiązkową lub wyboru różnych przedmiotów przez dziesięć lat.

W tym artykule omówimy pięć różnych powodów zwolnień i odstępstw od obowiązkowego uczęszczania do szkoły, tj. zwolnienie z obowiązkowej edukacji z określonego przedmiotu, uznawanie nauki poza szkołą podstawową, kształcenie wyrównawcze, zwolnienie z uczęszczania do szkoły oraz nieuzasadnione nieobecności i unikanie szkoły.

16.2

Inne sposoby realizacji obowiązku szkolnego

Ustawa o obowiązkowym kształceniu określa sposób, w jaki obowiązkowe kształcenie może być realizowane w szkołach obowiązkowych. Główną zasadą jest, że dzieci uczęszczają do publicznej szkoły podstawowej, która jest następnie prowadzona albo przez gminę, albo przez innych operatorów, por. Artykuł 43 Ustawy o szkołach podstawowych. Wyjątkiem od tej zasady jest sytuacja, gdy dzieci uczęszczają do szkół rozwojowych, por. Artykuł 44, szkoły międzynarodowe, por. Ustęp 1. Artykuł 46 lub nauka w domu, por. Ustęp 2. Artykuł 46 Ustęp 1 stanowi również: Artykuł 26, że część studiów może mieć charakter kształcenia na odległość lub kształcenia rozproszonego.